تفاوت بیمه کارگری و کارمندی چیست؟
فهرست مطالب:
تفاوت بیمه کارگری و کارمندی چیست؟
بیمه کارگری و کارمندی دو اصطلاح هستند که به یک مفهوم اشاره می‌کنند. این مفهوم حق بیمه‌ای است که کارفرما برای کارگران و کارمندان خود به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت می‌کند تا آن‌ها بتوانند از خدمات و مزایای بیمه استفاده کنند. این دو، بیمه تامین اجتماعی هستند که برای حمایت از کارگران و کارمندان در برابر بیماری، حادثه، بازنشستگی و از کارافتادگی طراحی شده‌اند.
این خدمات و مزایا شامل دریافت غرامت در صورت بیماری یا حادثه، دریافت کمک‌هزینه بارداری، ازدواج، عینک طبی و غیره، دریافت مستمری در صورت بازنشستگی یا ازکارافتادگی و غیره هستند.
بیمه کارگران شامل بخش‌های مختلفی است که عبارتند از: بخش عمومی، بخش درمان، بخش بازنشستگی، بخش حوادث، بخش خانواده و بخش بیکاری. هر یک از این بخش‌ها دارای درصدهای مخصوص خود هستند.
تفاوت حق بیمه کارمندی و کارگری
در بیمه کارمندی 28% و در بیمه کارگری ۳۰% از حقوق دریافتی به‌عنوان حق بیمه پرداخت می‌کنند. اما از این ۳۰%، بخشی را کارفرما و بخشی را خود کارگر یا کارمند پرداخت می‌کند. مبلغ حق بیمه کارمند و کارگر 7% است در بیمه کارمندی که کارفرما دولت است، مبلغ حق بیمه کارفرما ۲۱% است. در بیمه کارگری که کارفرما غیر دولتی است، مبلغ حق بیمه کارفرما ۲۳% است. این تفاوت ۲% در بیمه کارگری، به‌عنوان حق بیمه بیکاری در نظر گرفته شده است. در صورت بیکار شدن غیرارادی، مستحق دریافت مستمری بیمه بیکاری هستند. این مستمری به مدت حداکثر ۱۲ ماه پرداخت می‌شود و مبلغ آن بستگی به سابقه خدمت و حقوق دریافت شده دارد. در بیمه کارمندی، بیمه بکاری وجود ندارد و در صورت بیکار شدن کارمند، مستمری بیمه بیکاری به کارمند تعلق نمی گیرد. هم در بیمه کارگری و هم در بیمه کارمندی، کارفرما با کسر 7 درصد از حقوق دریافتی از کارمند یا کارگر، حق بیمه 28 یا 30 درصد را به سازمان بیمه مربوطه پرداخت می کند و نیاز نیست کارمند یا کارگر واریز را انجام دهد.
تفاوت دیگر بیمه کارگری و کارمندی در میزان افزایش حقوق سالیانه است. در بیمه کارمندی میزان افزایش حقوق سالیانه توسط دولت در برنامه بودجه سالیانه به مجلس پیشنهاد می¬شود و مجلس با توجه به پیشنهادیه دولت و کارشناسی کمیسیون های مجلس میزان افزایش حقوق برای سال بعد تعیین می شود. ولی در بیمه کارگری، میزان افزایش حقوق توسط شورای عالی کار تعیین می شود. اعضای شورای عالی کار شامل نمایندگان کارگران، نمایندگان کارفرمایان و وزیر کار و امور اجتماعی می باشد. در چند ساله گذشته درصد افزایش حقوق کارگری بیش از حقوق کارگری بوده است.
مزایای بیمه تامین اجتماعی برای کارگران و کارمندان
بیمه تامین اجتماعی یکی از مهم‌ترین حقوق کارگران و کارمندان است که با پرداخت حق بیمه به سازمان تامین اجتماعی، می‌توانند از خدمات و مزایای مختلفی بهره‌مند شوند.
برخی از این مزایا عبارتند از:
- دریافت بیمه درمان برای خود و افراد تحت تکفل خود، که شامل خدمات پزشکی، دارویی، تشخیصی، توان‌بخشی، جراحی و بستری در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی معتبر است. برای استفاده از این خدمات، کافی است دفترچه بیمه درمان را نزد خود داشته باشید و با روش درمان مستقیم یا غیرمستقیم، هزینه‌های درمان را پرداخت کنید.
- در صورت بیکاری، دریافت حمایت مالی موقت از سازمان تامین اجتماعی، که بر اساس سابقه بیمه و حقوق آخرین سال محاسبه می‌شود. شرط لازم برای دریافت این حمایت، داشتن حداقل ۳ سال سابقه بیمه و ثبت‌نام در سامانه کارجویان اس(این بند فقط برای کارگران است).
- در صورت داشتن فرزند معلول، دریافت حقوق بازنشستگی به‌عنوان ولایت و هزینه خدمات رفاهی به‌عنوان نفقات عادلانه. شرط لازم برای دریافت این خدمات، داشتن گواهی معلولیت فرزند و تکفل آن توسط شخص بیمه‌شده است.
- در صورت داشتن بارداری یا زایمان، دریافت حقوق مادرانه به مدت ۶ ماه قبل و ۶ ماه بعد از زایمان، که بر اساس حقوق آخرین سال و نرخ رشد قیمت‌ها محاسبه می‌شود. شرط لازم برای دریافت این حقوق، داشتن حداقل ۱۰ ماه سابقه بیمه پس از ازدواج است.
- دریافت مستمری بازنشستگی بعد از پایان سنوات کار، که بر اساس سابقه بیمه، حقوق آخرین سال و نرخ رشد قیمت‌ها محاسبه می‌شود. شرط لازم برای دریافت بازنشستگی، داشتن حداقل ۲۰ سال سابقه بیمه و رسیدن به سن قانونی بازنشستگی است.
- دریافت مستمری از کارافتادگی در صورت دچار شدن به حادثه یا بیماری ناشی از کار یا حین کار، که منجر به کاهش ظرفیت کار ۱۵ درصد یا بالاتر شود. مبلغ این مستمری بر اساس درصد ناتوانی، حقوق آخرین سال و نرخ رشد قیمت‌ها تعیین می‌شود.
حق بیمه کارگران در سال ۱۴۰۲
به‌طور کلی، حق بیمه تامین اجتماعی ۳۰ درصد از حقوق و مزایای مشمول بیمه است که به‌صورت اشتراکی توسط کارفرما و کارگر پرداخت می‌شود. از این ۳۰ درصد، ۲۳ درصد سهم کارفرما و ۷ درصد سهم کارگر است. البته این نسبت‌ها برای کارفرمایان دولتی متفاوت است و در این صورت، سهم کارفرما ۲۱ درصد و سهم کارگر ۹ درصد خواهد بود
برای محاسبه حق بیمه سال ۱۴۰۲، باید ابتدا حقوق و مزایای مشمول بیمه را تعیین کنید. این حقوق و مزایا شامل پایه حقوق روزانه، حق مسکن، بن کارگری و سایر عناوین است. سپس با ضرب این مبلغ در تعداد روزهای کارکرد و درصدهای مربوط به سهم کارفرما و کارگر، حق بیمه را به دست می‌آورید.
برای نمونه، فرض کنید یک کارگر در سال ۱۴۰۲، ۳۰ روز کار کرده باشد بنابراین، کارگر باید ۵ میلیون و ۱۱۵ هزار و ۷۹۸ ریال و کارفرما باید ۱۶ میلیون و ۸۰۹ هزار و ۵۳ ریال حق بیمه پرداخت کنند.
زمان اعلام ترک کار کارگر توسط کارفرما
زمانی که کارگر به هر دلیلی دیگر در شرکت قبلی کار نمی‌کند، کارفرما باید در اولین فرصت ترک کار کارگر خود را به سازمان تأمین اجتماعی اعلام کند.
به‌طور کلی، طبق ماده ۳۹ قانون تأمین اجتماعی، کارفرما مکلف است لیست حقوق و مزد کارکنان شاغل را با آخرین تغییرات و تا آخرین روز ماه بعد به سازمان ارسال و پرداخت کند. بنابراین، فرصت کافی برای اعلام تغییرات وضعیت بیمه‌شدگان به سازمان داده شده است.
ضمناً، در صورت ترک کار یا شروع به کار کارگر، کارفرما باید این موارد را در لیست‌های ارسالی بیمه و در ستون‌های مربوط درج و اعلام کند
به عبارت دیگر، زمان اعلام ترک کار کارگر توسط کارفرما، هم‌زمان با زمان ارسال لیست حقوق و مزد ماهانه به سازمان است. البته، این زمان می‌تواند بسته به شرایط خاص هر شغل یا صنف، متفاوت باشد
اعلام ترک کار کارگر توسط کارفرما یک عمل حقوقی است که در صورتی انجام می‌شود که کارگر بدون مجوز قانونی و با قصد فسخ یک‌جانبه قرارداد، از حضور در محل کار خودداری کند. در این صورت، کارفرما می‌تواند با ارائه مدارک و شواهد لازم، ترک کار را به اداره کار و سازمان تأمین اجتماعی اطلاع دهد و از پرداخت حقوق و مزایای کارگر خودداری نماید. همچنین، می‌تواند از کارگر خسارات ناشی از ترک کار را مطالبه کند
به‌طور کلی، قوانین ترک کار به شرح زیر است:
برای اثبات ترک کار، باید عنصر قصد و نیت فسخ قرارداد از سوی کارگر وجود داشته باشد. بنابراین، صرف عدم حضور در محل کار به‌تنهایی ترک کار نیست
برای اثبات قصد و نیت فسخ قرارداد، باید به شواهد محسوس و قابل استناد توجه شود. مثلاً، اعلام شفاهی یا کتبی استعفا، عضویت در سایر شغل‌ها یا سازمان‌ها، عدم پاسخگویی به اخطارهای رسمی و …
برای اثبات ترک کار، باید زمان عدم حضور در محل کار با طولانی بودن چنانچه باعث شود حقوق و منافع طرفین قابل جبران نباشد. البته، زمان عدم حضور در محل کار به‌تنهایی ملاک نیست و باید با سایر شواهد هم‌خوانی داشته باشد
برای اثبات ترک کار، باید بار اثبات با طرف مطالبه‌کننده باشد. یعنی هر طرف (کارفرما یا کارگر) که ادعای ترک کار را مطرح می‌کند، باید آن را با استناد به شواهد قابل‌قبول ثابت نماید
سخن پایانی
بیمه کارگری و کارمندی یک عامل عدالت اجتماعی است که با کاهش فقر، نابرابری و تبعیض در جامعه، به تثبیت هویت و کرامت کارگران و کارمندان نسبت به خود، یکدیگر و جامعه کلان می‌پردازد. با توجه به نقش محوری کارگران و کارمندان در پیشبرد هدف‌های ملی و جهانی، لازم است که حقوق و منافع آن‌ها به‌صورت منصفانه تأمین شود.
ممنون از اینکه تا پایان مقاله”تفاوت بیمه کارگری و کارمندی چیست” همراه ما بودید.
بیشتر بخوانید:
• تفاوت بیمه اجباری و اختیاری چیست؟
• معرفی انواع مختلف بیمه
• بیمه تکمیلی چیست؟
• بیمه سلامت همگانی و بیمه سلامت ایرانیان
