تفاوت بين بانک و موسسه اعتباری چيست؟

بانک و موسسه اعتباری، دو نوع مؤسسه مالی هستند که در عملکرد و وظایف خود اشتراکات و  اختلافاتی دارند. در ادامه به توضیح این موارد پرداخته می‌شود:

بانک:

بانک، به مؤسسه‌ای گفته می‌شود که وظیفه جمع‌آوری سپرده‌ها و ارائه تسهیلات اعتباری به مشتریان خود را دارد. بانک‌ها معمولاً دارای شعب و مراکزی در سراسر یک کشور یا حتی در سطح بین‌المللی هستند و از طریق شبکه بانکی خود، به مشتریان خود خدمات ارائه می‌دهند.

بانک‌ها در فعالیت‌های خود به دنبال کسب سود هستند و برای این منظور، تسهیلات اعتباری را با بهره‌ای بالاتر از نرخ سپرده به مشتریان خود ارائه می‌دهند. همچنین، بانک‌ها می‌توانند از طریق سایر فعالیت‌های مالی مانند معاملات بین‌المللی، مدیریت دارایی‌ها و مشاوره مالی، سود خود را افزایش دهند.

بانک‌ها دارای مجوزهای لازم از سوی نهادهای مربوط به فعالیت‌های بانکی هستند و می‌توانند در فعالیت‌های مالی متعددی شرکت کنند. به‌عنوان‌مثال، بانک‌ها می‌توانند کارت‌های اعتباری و بدهی را صادر کنند، حساب‌های جاری و پس‌اندازی را مدیریت کنند و تسهیلات اعتباری نظیر وام و اعتبارات تجاری را ارائه دهند.

بانک‌ها در اقتصاد جهانی نقش بسیار مهمی دارند و در کسب‌وکارها و اقتصاد کشورها نقش بسیار حیاتی دارند.

چه مجوزی برای فعالیت بانک‌ها لازم  است؟

برای فعالیت بانک‌ها، باید ابتدا آن‌ها را به عنوان یک شرکت ثبت کرد. برای ثبت شرکت بانک، باید به سازمان ثبت شرکت‌ها مراجعه کرد و مدارک موردنیاز را تهیه کرد. مدارک موردنیاز برای ثبت شرکت بانک عبارتند از:

• مجوز فعالیت از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
• مجوز فعالیت از سازمان نظام صنفی بانک‌ها
• اظهارنامه مالیاتی
• تعهدنامه از سازمان بهزیستی کشور
• تعهدنامه از سازمان تأمین اجتماعی کشور
• تعهدنامه از بانک صادرات
• مدارک شناسایی اعضای هیئت‌مدیره و مدیرعامل شرکت
• سایر مدارک و مستندات مربوط به شرکت

علاوه بر این، برای فعالیت در بخش‌های خاص بانکی نیز باید مجوزهای مربوطه دریافت کرد. به‌عنوان‌مثال، برای فعالیت در بخش بانکداری الکترونیکی و ارائه خدمات بانکداری اینترنتی، باید از مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برخوردار باشد.

به‌صورت کلی برای فعالیت بانک‌ها، مجوزهای مربوطه از سازمان‌های نظارتی مربوطه باید دریافت شود و بانک باید به مقررات و قوانین مربوطه پایبند باشد.

موسسه اعتباری:

موسسه اعتباری، به مؤسسه‌ای گفته می‌شود که در عملکرد خود، به پذیرش سپرده و ارائه تسهیلات اعتباری محدود می‌پردازد. موسسه‌های اعتباری معمولاً به‌عنوان یک جایگزین کوچک‌تر و کم‌هزینه‌تر برای بانک‌ها در عرصه تسهیلات اعتباری، فعالیت می‌کنند.

موسسه‌های اعتباری، در عملکرد خود به دنبال کسب سود هستند و برای این منظور، تسهیلات اعتباری را با بهره‌ای بالاتر از نرخ سپرده به مشتریان خود ارائه می‌دهند. همچنین، موسسه‌های اعتباری معمولاً در فعالیت‌های خود به دنبال کاهش هزینه‌های عملیاتی هستند و به این منظور از فناوری‌های نوین و روش‌های جدید در مدیریت مالی استفاده می‌کنند.

موسسه‌های اعتباری مجوزهایی برای فعالیت‌های بانکی ندارند و فقط نیاز به ثبت شرکت و مجوزهای مربوط به فعالیت‌های مالی دارند. برخلاف بانک‌ها، موسسه‌های اعتباری فعالیت‌های محدودتری دارند و معمولاً در حوزه تسهیلات اعتباری مصرفی، تسهیلات اعتباری تجاری کوچک و تسهیلات اعتباری مسکن فعالیت می‌کنند.

در کل، موسسه‌های اعتباری به‌عنوان یک جایگزین کوچک‌تر و کم‌هزینه‌تر برای بانک‌ها در عرصه تسهیلات اعتباری، فعالیت می‌کنند. این موسسه‌ها با ارائه تسهیلات اعتباری به مشتریان خود، به جامعه مالی کشور کمک می‌کنند و در توسعه اقتصادی کشورها نقش بسیار حیاتی دارند.

چه مجوزی برای فعالیت موسسه اعتباری لازم است؟

برای فعالیت موسسه اعتباری، ابتدا باید آن را به‌عنوان یک شرکت ثبت کرد. برای ثبت شرکت، باید به سازمان ثبت شرکت‌ها مراجعه کرد و مدارک موردنیاز را تهیه کرد. مدارک موردنیاز برای ثبت شرکت عبارتند از:

• مجوز فعالیت از سازمان توسعه تجارت ایران
• مجوز فعالیت از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
• مجوز فعالیت از سازمان نظام صنفی مؤسسات اعتباری
• اظهارنامه مالیاتی
• تعهدنامه از سازمان بهزیستی کشور
• تعهدنامه از سازمان تأمین اجتماعی کشور
• تعهدنامه از بانک صادرات
• مدارک شناسایی اعضای هیئت‌مدیره و مدیرعامل شرکت

همچنین، موسسه اعتباری باید به مقررات و قوانین مربوط به فعالیت مؤسسات اعتباری پایبند باشد و مجوزهای موردنیاز را از سازمان‌های مربوطه دریافت کند. به‌عنوان‌مثال، برای ارائه تسهیلات اعتباری به شرکت‌ها باید از مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برخوردار باشد.

به‌صورت کلی برای فعالیت موسسه اعتباری، مجوزهای مربوطه از سازمان‌های نظارتی مربوطه باید دریافت شود و موسسه باید به مقررات و قوانین مربوطه پایبند باشد.

ویژگی‌های بانک‌ها و موسسه اعتباری

• ارائه تسهیلات اعتباری: بانک‌ها و مؤسسات اعتباری هر دو قادر به ارائه تسهیلات اعتباری به مشتریان خود هستند. این تسهیلات می‌تواند شامل وام‌های مختلف، سپرده‌های مختلف و خطوط اعتباری باشد.
• جذب و جمع‌آوری سپرده‌ها: بانک‌ها و مؤسسات اعتباری هر دو قادر به جذب و جمع‌آوری سپرده‌های مشتریان خود هستند. این سپرده‌ها می‌تواند شامل سپرده‌های جاری، سپرده‌های قرض‌الحسنه و سایر نوع سپرده‌ها باشد.
• ارائه خدمات بانکی: بانک‌ها و مؤسسات اعتباری هر دو خدمات بانکی مختلفی ارائه می‌دهند که می‌تواند شامل کارت‌های بانکی، بانکداری الکترونیکی، انتقال وجه، پرداخت قبوض و سایر خدمات بانکی باشد.
• مجوزهای لازم: بانک‌ها و مؤسسات اعتباری هر دو برای فعالیت خود نیاز به مجوزهای مربوطه از سازمان‌های نظارتی مربوطه دارند.

موسسه‌های اعتباری با بانک‌ها در چه مواردی تفاوت دارند؟

موسسه‌های اعتباری و بانک‌ها در بسیاری از جنبه‌ها شباهت دارند، اما درعین‌حال، در چند مورد مهم تفاوت‌هایی وجود دارد:

• مجوزهای لازم: بانک‌ها به‌عنوان یک نهاد مالی دارای مجوزهای لازم از سوی نهادهای نظارتی مربوط به فعالیت‌های بانکی هستند، درحالی‌که موسسه‌های اعتباری فقط نیاز به ثبت شرکت و مجوزهای مربوط به فعالیت‌های مالی دارند.
• فعالیت‌های مالی: بانک‌ها دارای فعالیت‌های مالی متعددی هستند و می‌توانند در بسیاری از فعالیت‌های مالی شرکت کنند، اما موسسه‌های اعتباری فقط در حوزه تسهیلات اعتباری محدود به تسهیلات اعتباری مصرفی، تسهیلات اعتباری تجاری کوچک و تسهیلات اعتباری مسکن فعالیت می‌کنند.
• شبکه و شعب: بانک‌ها معمولاً دارای شبکه و شعب بسیار گسترده‌تری هستند و در سطح بین‌المللی نیز فعالیت می‌کنند، درحالی‌که موسسه‌های اعتباری معمولاً در سطح محلی فعالیت می‌کنند و شبکه و شعب آن‌ها محدودتر است.
• حجم تسهیلات اعتباری: بانک‌ها قادر به ارائه تسهیلات اعتباری با حجم بالاتری هستند، درحالی‌که موسسه‌های اعتباری معمولاً قدرت ارائه تسهیلات اعتباری با حجم کمتری را دارند.
• نرخ بهره: بانک‌ها معمولاً بهره‌ای که برای سپرده‌گذاری از مشتریان دریافت می‌کنند، کمتر از نرخ بهره‌ای است که برای تسهیلات اعتباری ارائه می‌دهند، درحالی‌که موسسه‌های اعتباری با بهره‌ای بالاتر از نرخ سپرده، تسهیلات اعتباری را ارائه می‌دهند.
• مالکیت: بانک‌ها عموماً به‌صورت خصوصی و یا دولتی به وجود می‌آیند، درحالی‌که مؤسسات اعتباری معمولاً به‌صورت خصوصی تأسیس می‌شوند.
• محدودیت‌های قانونی: بانک‌ها قوانین و مقررات بسیار سخت‌گیرانه‌تری را برای فعالیت خود دنبال می‌کنند، درحالی‌که مؤسسات اعتباری به دلیل محدودیت‌های کمتر قانونی، فعالیت‌های خود را به‌راحتی ترتیب می‌دهند.
• نوع خدمات: بانک‌ها عموماً خدمات بانکی ازجمله حساب‌های جاری، تسهیلات اعتباری، کارت‌های اعتباری و بانکداری اینترنتی را ارائه می‌دهند، درحالی‌که مؤسسات اعتباری بیشتر از خدمات اعتباری مانند تسهیلات اعتباری و خطوط اعتباری و همچنین مدیریت اعتباری بهره می‌گیرند.
• رویکرد به مشتری: بانک‌ها عموماً رویکردی کسب‌وکاری دارند و برای حفظ و جذب مشتریان، به بهبود کیفیت خدمات بانکی و توسعه فناوری تمرکز می‌کنند، درحالی‌که مؤسسات اعتباری بیشتر به حل مشکلات مالی مشتریان خود تمرکز دارند و شاید به دلیل این مسئله پرداخت توجه کمتری به بهبود کیفیت خدمات بانکی داشته باشند.
• موقعیت جغرافیایی: بانک‌ها معمولاً در شهرهای بزرگ و مراکز تجاری فعالیت می‌کنند و شبکه و شعب آن‌ها بسیار گسترده‌تر است. اما مؤسسات اعتباری معمولاً در شهرهای کوچک‌تر و در محل‌هایی که بانک‌ها فعالیت ندارند، فعالیت می‌کنند و شبکه و شعب آن‌ها معمولاً محدودتر است.
• محدودیت فعالیت مالی: مؤسسات اعتباری فعالیت‌های مالی محدودتری نسبت به بانک‌ها دارند. این محدودیت می‌تواند شامل حجم تسهیلات، نوع تسهیلات و محدودیت در ارائه خدمات بانکی باشد.

تعامل بانک‌ها و مؤسسات اعتباری

بانک‌ها و مؤسسات اعتباری در تعامل با یکدیگر هستند. در بسیاری از موارد، بانک‌ها و مؤسسات اعتباری با همکاری و تعامل در ارائه خدمات بانکی به مشتریان خود مشغول هستند.

برای مثال، بانک‌ها معمولاً از مؤسسات اعتباری دریافت تسهیلات اعتباری و ارائه خدمات بانکی به مشتریان خود استفاده می‌کنند. همچنین، برخی از مؤسسات اعتباری نیز از خدمات بانکی برخی از بانک‌ها برای انجام تراکنش‌های خود استفاده می‌کنند.

علاوه بر این، بانک‌ها و مؤسسات اعتباری با همکاری در ارائه خدمات بانکی به مشتریان خود، می‌توانند هزینه‌ها و همچنین ریسک‌های مربوط به ارائه این خدمات را کاهش دهند. به‌عنوان‌مثال، بانک‌ها می‌توانند با استفاده از خطوط اعتباری مؤسسات اعتباری، هزینه‌های خود را کاهش دهند و مؤسسات اعتباری نیز می‌توانند با استفاده از شبکه بانکی، خدمات بانکی خود را به مشتریان بیشتری ارائه دهند.

به‌صورت کلی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری در تعامل با یکدیگر هستند و همکاری و تعامل‌هایشان در ارائه خدمات بانکی به مشتریان خود، می‌تواند مزایایی برای هر دو طرف داشته باشد.

نقش همکاری بین بانک‌ها و مؤسسات اعتباری در کاهش هزینه‌های خدمات بانکی

همکاری بین بانک‌ها و مؤسسات اعتباری می‌تواند در کاهش هزینه‌های خدمات بانکی تأثیر مهمی داشته باشد. با همکاری و تعامل در ارائه خدمات بانکی، هزینه‌های مرتبط با ارائه این خدمات می‌تواند کاهش یابد و این تأثیر می‌تواند برای هر دو طرف مزایایی داشته باشد.

برای مثال، بانک‌ها معمولاً از مؤسسات اعتباری دریافت تسهیلات اعتباری و خطوط اعتباری برای تأمین نیازهای خود استفاده می‌کنند. با استفاده از تسهیلات و خطوط اعتباری مؤسسات اعتباری، بانک‌ها می‌توانند به‌صورت اقتصادی‌تر و با کاهش هزینه‌ها، خدمات بانکی خود را ارائه دهند.

همچنین، برخی بانک‌ها با توافق با مؤسسات اعتباری، از شبکه و سامانه‌های آن‌ها برای ارائه خدمات بانکی به مشتریان خود استفاده می‌کنند. با استفاده از شبکه و سامانه‌های مؤسسات اعتباری، بانک‌ها می‌توانند هزینه‌های خود را کاهش دهند و به‌صورت اقتصادی‌تر، خدمات بانکی به مشتریان خود ارائه دهند.

همکاری بانک‌ها و مؤسسات اعتباری در ایران

بانک‌ها و مؤسسات اعتباری در کشور ما همکاری می‌کنند. درواقع، همکاری بین بانک‌ها و مؤسسات اعتباری در کشور ما برای ارائه خدمات بانکی بهتر و به‌صورت اقتصادی‌تر به مشتریان خود، بسیار حیاتی است.

بانک‌های مختلف در کشور ما از خدمات مؤسسات اعتباری برای دریافت تسهیلات اعتباری و خطوط اعتباری استفاده می‌کنند. همچنین، برخی از مؤسسات اعتباری نیز از خدمات بانکی برخی از بانک‌ها برای انجام تراکنش‌های خود استفاده می‌کنند.

علاوه بر این، بانک‌های مختلف در کشور ما با همکاری در ارائه خدمات بانکی به مشتریان خود، می‌توانند هزینه‌ها و همچنین ریسک‌های مربوط به ارائه این خدمات را کاهش دهند. به‌عنوان‌مثال، برخی از بانک‌ها با استفاده از خطوط اعتباری مؤسسات اعتباری، هزینه‌های خود را کاهش داده‌اند و مؤسسات اعتباری نیز با استفاده از شبکه بانکی، خدمات بانکی خود را به مشتریان بیشتری ارائه داده‌اند.

انواع مختلف بانک‌ها و موسسه‌های اعتباری

بانک‌ها و مؤسسات اعتباری به چند دسته تقسیم می‌شوند. در زیر به برخی از انواع مختلف بانک‌ها و مؤسسات اعتباری اشاره می‌کنیم:

• بانک‌های تجاری: این بانک‌ها در اصل برای ارائه خدمات بانکی به مشتریان تجاری و شرکت‌ها و سازمان‌ها به وجود آمده‌اند.
• بانک‌های مرکزی: این بانک‌ها مسئولیت مدیریت و کنترل پول و ارزش پول ملی را دارند و تلاش می‌کنند تا اقتصاد کشور را تنظیم کنند.
• بانک‌های سرمایه‌گذاری: این بانک‌ها برای ارائه خدمات سرمایه‌گذاری به مشتریان خود به وجود آمده‌اند.
• بانک‌های تسهیلات مسکن: این بانک‌ها برای ارائه تسهیلات مسکن به مشتریان خود به وجود آمده‌اند.
• بانک‌های صنعتی: این بانک‌ها برای ارائه خدمات بانکی به شرکت‌های صنعتی به وجود آمده‌اند.
• مؤسسات اعتباری: این مؤسسات به‌عنوان یک نوع بانک، به ارائه خدمات اعتباری مانند تسهیلات اعتباری، خطوط اعتباری و مدیریت اعتباری مشغول هستند.
• صندوق‌های سرمایه‌گذاری: این صندوق‌ها برای جمع‌آوری و سرمایه‌گذاری پول سرمایه‌گذاران به وجود آمده‌اند.

همچنین، بانک‌ها و مؤسسات اعتباری می‌توانند در داخل یک کشور یا بین‌المللی باشند. به‌علاوه، بانک‌ها و مؤسسات اعتباری ممکن است به‌صورت دولتی یا خصوصی فعالیت کنند.

سخن پایانی

در کل، بانک‌ها و موسسه‌های اعتباری در عملکرد و وظایف خود تفاوت دارند. بانک‌ها دارای مجوزهای بانکی هستند و می‌توانند در بسیاری از فعالیت‌های مالی شرکت کنند، درحالی‌که موسسه‌های اعتباری فقط می‌توانند در فعالیت‌های محدودتری شرکت کنند.