اتریوم چیست؟،اتریوم بهعنوان دومین ارز دیجیتال بزرگ پس از بیتکوین، یک پلتفرم بلاکچین متنباز و غیرمتمرکز است که امکان ایجاد و اجرای قراردادهای هوشمند و برنامههای غیرمتمرکز (DApps) را فراهم میکند. این ویژگیها، اتریوم را به بستری مناسب برای توسعهدهندگان و کسبوکارها تبدیل کرده است تا برنامههای نوآورانهای را بدون نیاز به واسطههای مرکزی پیادهسازی کنند.
فهرست مطالب:
- اتریوم چیست؟
- نیم نگاهی به ارز دیجیتال اتریوم ETH
- تاریخچه اتریوم ETH
- اتریوم را چه کسی ایجاد کرد؟
- عملکرد اتریوم به چه صورت است؟
- اهداف اتریوم ETH چیست؟
- ویژگی های اتریوم ETH چیست؟
- قرار داد هوشمند چیست؟
- تفاوت و شباهت های اتریوم و بیت کوین
- نگاهی به روند قیمتی اتریوم ETH و قیمت اتریوم کجا ببینیم؟
- عوامل موثر در قیمت اتریوم ETH
- خرید و فروش ارز دیجیتال اتریوم چگونه است؟
- کیف پول های که از اتریوم پشتیبانی می کنند
- وایت پیپر اتریوم از دیدگاه فنی
- وایت پیپر اتریوم
- آیا اتریوم استخراج می شود؟
اتریوم چیست؟
اتریوم (Ethereum) یک پلتفرم بلاکچین غیرمتمرکز و متنباز است که امکان اجرای قراردادهای هوشمند و توسعه برنامههای غیرمتمرکز (DApps) را فراهم میکند. این پلتفرم در سال ۲۰۱۵ توسط ویتالیک بوترین و تیمی از توسعهدهندگان معرفی شد و بهعنوان یکی از پیشگامان در حوزه فناوری بلاکچین شناخته میشود.
ارز دیجیتال بومی اتریوم، اتر (ETH) نام دارد که برای پرداخت هزینههای تراکنشها و اجرای قراردادهای هوشمند در شبکه استفاده میشود. اتریوم با ارائه زبان برنامهنویسی تورینگ کامل، به توسعهدهندگان امکان میدهد تا قراردادهای هوشمند پیچیده و برنامههای غیرمتمرکز را بر روی بلاکچین ایجاد و اجرا کنند.
یکی از ویژگیهای برجسته اتریوم، پشتیبانی از قراردادهای هوشمند است؛ قراردادهایی که بهصورت خودکار و بدون نیاز به واسطهها اجرا میشوند و شرایط توافقنامهها را در کد برنامهنویسی تعریف میکنند. این قابلیت، زمینهساز توسعه برنامههای متنوعی مانند امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، توکنهای غیرمثلی (NFT)، سازمانهای مستقل غیرمتمرکز (DAO) و بسیاری دیگر شده است.
اتریوم در ابتدا از الگوریتم اجماع اثبات کار (PoW) استفاده میکرد، اما با بهروزرسانیهای اخیر، به سمت الگوریتم اثبات سهام (PoS) حرکت کرده است که مصرف انرژی کمتر و مقیاسپذیری بیشتری را به همراه دارد. این تغییرات با هدف بهبود کارایی و کاهش هزینههای تراکنشها در شبکه اتریوم انجام شدهاند.
بهطور خلاصه، اتریوم یک پلتفرم بلاکچین پیشرفته است که با ارائه قابلیتهای گسترده، به توسعهدهندگان و کاربران امکان میدهد تا از فناوری بلاکچین در زمینههای مختلف بهرهمند شوند.
نیم نگاهی به ارز دیجیتال اتریوم ETH
نام اختصاری | ETH |
نوع ارز
|
COIN |
عرضه کل | ۱۲۰,۱۹۷,۸۸۸ |
مفدار درگردش | ۱۲۰,۱۹۷,۸۸۸ |
وب سایت رسمی | ethereum.org |
بلاکچین اکسپلور | blockchair.com |
وایت پیپر | github.com |
پیج های ارتباطی |
bitcointalk.org |
سورس کد | github.com |
تاریخچه اتریوم ETH
اتریوم (Ethereum) در سال ۲۰۱۳ توسط ویتالیک بوترین، برنامهنویس روسی-کانادایی، معرفی شد. او با انتشار مقالهای، ایده ایجاد یک پلتفرم بلاکچین عمومی و قابل برنامهریزی را مطرح کرد که امکان اجرای قراردادهای هوشمند و توسعه برنامههای غیرمتمرکز (DApps) را فراهم میکرد.
در ژوئیه ۲۰۱۴، تیم توسعه اتریوم با برگزاری یک عرضه اولیه سکه (ICO)، موفق به جمعآوری ۱۸ میلیون دلار سرمایه شدند که یکی از بزرگترین و موفقترین ICOهای تاریخ بهشمار میرود. این سرمایهگذاری زمینهساز توسعه و راهاندازی رسمی اتریوم شد.
شبکه اصلی اتریوم در ۳۰ ژوئیه ۲۰۱۵ با نام “اتریوم ۱.۰” و نسخهای به نام «Frontier» راهاندازی شد. این نسخه اولیه، ویژگیهای اصلی بلاکچین و قراردادهای هوشمند را شامل میشد و آغازگر دورهای جدید در دنیای بلاکچین بود.
در ژوئن ۲۰۱۶، پروژه DAO (Decentralized Autonomous Organization) که بر پایه اتریوم ایجاد شده بود، به دلیل یک نقص امنیتی مورد حمله قرار گرفت و بخش قابل توجهی از سرمایه آن به سرقت رفت. این رویداد منجر به تصمیمگیری برای اجرای یک هارد فورک در شبکه اتریوم شد تا وجوه دزدیدهشده بازگردانده شود. این اقدام به ایجاد دو زنجیره مجزا به نامهای اتریوم (ETH) و اتریوم کلاسیک (ETC) منجر شد.
اتریوم در طول سالهای بعد با بهروزرسانیهای متعددی مانند «Homestead»، «Metropolis» و «Serenity» بهبود یافت که هر کدام به افزایش امنیت، مقیاسپذیری و کارایی شبکه کمک کردند. این بهروزرسانیها زمینهساز انتقال از الگوریتم اثبات کار (PoW) به اثبات سهام (PoS) شدند که مصرف انرژی کمتر و مقیاسپذیری بیشتری را به همراه دارد.
در دسامبر ۲۰۲۰، فاز اول اتریوم ۲.۰ با راهاندازی زنجیره Beacon آغاز شد که بهمرور زمان، فازهای بعدی از جمله شاردینگ و بهبودهای مرتبط به آن اضافه شدند. این تغییرات با هدف بهبود مقیاسپذیری، امنیت و پایداری شبکه اتریوم انجام شدند.
اتریوم با پشتیبانی از قراردادهای هوشمند و برنامههای غیرمتمرکز، به یکی از مهمترین زیرساختهای بلاکچین تبدیل شده و در حوزههایی مانند امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، توکنهای غیرقابل تعویض (NFT) و سازمانهای مستقل غیرمتمرکز (DAO) نقش بسزایی ایفا میکند.
اتریوم را چه کسی ایجاد کرد؟
اتریوم توسط ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) ایجاد شد. ویتالیک یک برنامهنویس روسی-کانادایی است که ایده اتریوم را در سال ۲۰۱۳ مطرح کرد.
او پیش از ایجاد اتریوم در زمینه بیتکوین و فناوری بلاکچین فعالیت داشت و بهعنوان یکی از نویسندگان مجله Bitcoin Magazine، درک عمیقی از محدودیتهای بیتکوین بهعنوان تنها یک سیستم مالی دیجیتال پیدا کرد. این تجربیات او را به سمت طراحی اتریوم هدایت کرد، که برخلاف بیتکوین، یک پلتفرم عمومی و قابل برنامهریزی برای اجرای قراردادهای هوشمند و برنامههای غیرمتمرکز باشد.
ویتالیک برای توسعه اتریوم با تیمی از توسعهدهندگان از جمله گوین وود (Gavin Wood)، جوزف لوبین (Joseph Lubin)، چارلز هاسکینسون (Charles Hoskinson)، آنتونی دیلوریو (Anthony Di Iorio) و میهای آلیسی (Mihai Alisie) همکاری کرد. این تیم در سال ۲۰۱۴ با برگزاری یک عرضه اولیه سکه (ICO)، سرمایه لازم برای توسعه و راهاندازی اتریوم را فراهم کردند.
اتریوم در ۳۰ ژوئیه ۲۰۱۵ بهصورت رسمی راهاندازی شد و به یکی از موفقترین پروژههای بلاکچین تبدیل شده است. ویتالیک بوترین همچنان یکی از چهرههای برجسته در دنیای بلاکچین و فناوریهای غیرمتمرکز است.
عملکرد اتریوم به چه صورت است؟
اتریوم یک پلتفرم بلاکچین غیرمتمرکز است که امکان اجرای قراردادهای هوشمند و توسعه برنامههای غیرمتمرکز (DApps) را فراهم میکند. عملکرد اتریوم بهصورت زیر است:
- بلاکچین اتریوم: اتریوم از یک زنجیره بلوکی (بلاکچین) تشکیل شده است که تمامی تراکنشها و قراردادهای هوشمند در آن ثبت میشوند. این بلاکچین توسط هزاران گره (Node) در سراسر جهان نگهداری میشود که به غیرمتمرکز بودن و امنیت شبکه کمک میکند.
- قراردادهای هوشمند: قراردادهای هوشمند برنامههای کامپیوتری هستند که در بلاکچین اتریوم اجرا میشوند. این قراردادها بهصورت خودکار و بدون نیاز به واسطهها، بر اساس شرایط از پیش تعیینشده عمل میکنند. برای مثال، میتوانند تراکنشهای مالی، انتقال داراییها یا اجرای توافقنامهها را مدیریت کنند.
- ماشین مجازی اتریوم (EVM): اتریوم از ماشین مجازی خود به نام EVM استفاده میکند که محیطی برای اجرای قراردادهای هوشمند فراهم میکند. EVM به توسعهدهندگان امکان میدهد تا برنامههای خود را با زبان برنامهنویسی سالیدیتی (Solidity) بنویسند و در شبکه اجرا کنند.
- ارز دیجیتال اتر (ETH): اتر (ETH) ارز دیجیتال بومی شبکه اتریوم است که برای پرداخت هزینههای تراکنشها و اجرای قراردادهای هوشمند استفاده میشود. همچنین، اتر بهعنوان یک واحد ارزش در تبادلات مالی و سرمایهگذاریها مورد استفاده قرار میگیرد.
- الگوریتم اجماع: اتریوم در ابتدا از الگوریتم اثبات کار (Proof of Work) برای تأیید تراکنشها و ایجاد بلوکهای جدید استفاده میکرد. اما با بهروزرسانیهای اخیر، به سمت الگوریتم اثبات سهام (Proof of Stake) حرکت کرده است که مصرف انرژی کمتر و مقیاسپذیری بیشتری را به همراه دارد.
- برنامههای غیرمتمرکز (DApps): اتریوم بستری برای توسعه برنامههای غیرمتمرکز است که بدون نیاز به سرورهای مرکزی عمل میکنند. این برنامهها در حوزههای مختلفی مانند امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، توکنهای غیرمثلی (NFT)، بازیها و شبکههای اجتماعی توسعه یافتهاند.
- هزینههای تراکنش (Gas Fee): برای اجرای تراکنشها و قراردادهای هوشمند در اتریوم، هزینهای به نام “گس” (Gas) پرداخت میشود. این هزینه بر اساس میزان منابع محاسباتی مورد نیاز تعیین میشود و با اتر پرداخت میگردد.
اهداف اتریوم ETH چیست؟
اتریوم (ETH) با اهداف متعددی طراحی و توسعه یافته است که بهطور کلی میتوان آنها را به شرح زیر بیان کرد:
- ایجاد پلتفرمی برای قراردادهای هوشمند و برنامههای غیرمتمرکز (DApps): اتریوم بهعنوان یک پلتفرم بلاکچین عمومی و متنباز، امکان ایجاد و اجرای قراردادهای هوشمند و برنامههای غیرمتمرکز را فراهم میکند. این قابلیت به توسعهدهندگان اجازه میدهد تا برنامههایی را بدون نیاز به واسطهها و با اطمینان از امنیت و شفافیت، بر روی بلاکچین اتریوم پیادهسازی کنند.
- حذف واسطهها و تمرکززدایی: یکی از اهداف اصلی اتریوم، کاهش یا حذف واسطهها در فرآیندهای مختلف است. با استفاده از قراردادهای هوشمند، میتوان تراکنشها و توافقنامهها را بهصورت مستقیم و بدون نیاز به نهادهای متمرکز انجام داد، که این امر به افزایش کارایی و کاهش هزینهها منجر میشود.
- تسهیل در ایجاد سازمانهای مستقل غیرمتمرکز (DAO): اتریوم امکان ایجاد سازمانهای مستقل غیرمتمرکز را فراهم میکند که بدون نیاز به مدیریت مرکزی و بر اساس قوانین از پیش تعریفشده در قراردادهای هوشمند عمل میکنند. این سازمانها میتوانند در حوزههای مختلفی مانند امور مالی، رأیگیری و مدیریت پروژهها فعالیت کنند.
- ارائه یک ارز دیجیتال بومی (اتر – ETH): اتریوم با معرفی ارز دیجیتال اتر (ETH)، بستری برای انجام تراکنشهای مالی درون شبکه فراهم کرده است. اتر بهعنوان واحد پولی برای پرداخت هزینههای تراکنشها و اجرای قراردادهای هوشمند در شبکه اتریوم استفاده میشود.
- بهبود مقیاسپذیری و کارایی شبکه: اتریوم با بهروزرسانیهای مداوم، مانند انتقال از الگوریتم اثبات کار (PoW) به اثبات سهام (PoS)، در تلاش است تا مقیاسپذیری، امنیت و کارایی شبکه را بهبود بخشد و مصرف انرژی را کاهش دهد.
بهطور خلاصه، اتریوم با هدف ایجاد یک پلتفرم بلاکچین پیشرفته برای توسعه قراردادهای هوشمند و برنامههای غیرمتمرکز، حذف واسطهها، تسهیل در ایجاد سازمانهای مستقل غیرمتمرکز و ارائه یک ارز دیجیتال بومی، بهعنوان یکی از پیشگامان در حوزه فناوری بلاکچین شناخته میشود.
ویژگی های اتریوم ETH چیست؟
اتریوم (ETH) بهعنوان یک پلتفرم بلاکچین پیشرفته، دارای ویژگیهای منحصربهفردی است که آن را از سایر ارزهای دیجیتال متمایز میکند. در ادامه به برخی از مهمترین ویژگیهای اتریوم اشاره میکنیم:
- قراردادهای هوشمند (Smart Contracts): اتریوم امکان ایجاد و اجرای قراردادهای هوشمند را فراهم میکند. این قراردادها برنامههای خوداجرا هستند که شرایط توافقنامهها را در کد برنامهنویسی تعریف میکنند و بدون نیاز به واسطهها عمل میکنند.
- برنامههای غیرمتمرکز (DApps): اتریوم بستری برای توسعه برنامههای غیرمتمرکز است که بر روی بلاکچین اجرا میشوند و نیازی به سرورهای مرکزی ندارند. این برنامهها در حوزههای مختلفی مانند امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، توکنهای غیرمثلی (NFT) و بازیهای بلاکچینی توسعه یافتهاند.
- ماشین مجازی اتریوم (EVM): اتریوم از ماشین مجازی خود به نام EVM استفاده میکند که محیطی برای اجرای قراردادهای هوشمند فراهم میکند. EVM به توسعهدهندگان امکان میدهد تا برنامههای خود را با زبان برنامهنویسی سالیدیتی (Solidity) بنویسند و در شبکه اجرا کنند.
- ارز دیجیتال اتر (ETH): اتر ارز دیجیتال بومی شبکه اتریوم است که برای پرداخت هزینههای تراکنشها و اجرای قراردادهای هوشمند استفاده میشود. همچنین، اتر بهعنوان یک واحد ارزش در تبادلات مالی و سرمایهگذاریها مورد استفاده قرار میگیرد.
- الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS): اتریوم با انتقال از الگوریتم اثبات کار (PoW) به اثبات سهام (PoS)، مصرف انرژی کمتر و مقیاسپذیری بیشتری را به همراه دارد. در PoS، کاربران بهجای استخراج (Mining)، اترهای خود را قفل میکنند (Staking) و از آن برای تایید تراکنشها استفاده میکنند.
- مقیاسپذیری و بهروزرسانیها: اتریوم با بهروزرسانیهای مداوم، مانند اتریوم ۲.۰، در تلاش است تا مقیاسپذیری، امنیت و کارایی شبکه را بهبود بخشد و هزینههای تراکنشها را کاهش دهد.
این ویژگیها اتریوم را به یکی از پرکاربردترین و پیشرفتهترین پلتفرمهای بلاکچین تبدیل کردهاند که در حوزههای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرد.
قرار داد هوشمند چیست؟
قرارداد هوشمند (Smart Contract) برنامهای کامپیوتری است که بر بستر بلاکچین اجرا میشود و بهصورت خودکار شرایط و مفاد یک توافقنامه را پیادهسازی میکند. این قراردادها بدون نیاز به واسطهها، مانند بانکها یا نهادهای حقوقی، تراکنشها و توافقات را بهصورت امن، شفاف و غیرقابل تغییر انجام میدهند.
ویژگیهای اصلی قراردادهای هوشمند:
- خودکار بودن: با تحقق شرایط از پیش تعیینشده، قرارداد بهطور خودکار اجرا میشود.
- غیرقابل تغییر بودن: پس از ثبت در بلاکچین، امکان تغییر یا حذف قرارداد وجود ندارد.
- شفافیت: تمامی طرفین میتوانند به مفاد قرارداد دسترسی داشته باشند و آن را مشاهده کنند.
- امنیت: به دلیل استفاده از فناوری بلاکچین و رمزنگاری، قراردادها در برابر تقلب و دستکاری مقاوم هستند.
- کاربردهای قراردادهای هوشمند:
- امور مالی غیرمتمرکز (DeFi): ایجاد سیستمهای وامدهی، تبادل ارزهای دیجیتال و سایر خدمات مالی بدون نیاز به واسطه.
- مدیریت زنجیره تأمین: ردیابی محصولات از تولید تا مصرف با شفافیت کامل.
- رأیگیری الکترونیکی: برگزاری انتخابات و نظرسنجیها بهصورت امن و شفاف.
- بیمه: پرداخت خودکار خسارتها با تحقق شرایط مشخصشده در قرارداد.
بهطور خلاصه، قراردادهای هوشمند با حذف واسطهها و افزایش شفافیت و امنیت، انقلابی در نحوه اجرای توافقات و تراکنشها ایجاد کردهاند.
تفاوت و شباهت های اتریوم و بیت کوین
بیتکوین و اتریوم دو ارز دیجیتال برجسته در دنیای بلاکچین هستند که با وجود شباهتها، تفاوتهای اساسی نیز دارند.
شباهتها:
- بلاکچین: هر دو بر پایه فناوری بلاکچین ساخته شدهاند که امنیت و شفافیت تراکنشها را تضمین میکند.
- غیرمتمرکز بودن: هر دو شبکه بهصورت غیرمتمرکز عمل میکنند و توسط هیچ نهاد مرکزی کنترل نمیشوند.
- ارز دیجیتال: بیتکوین دارای ارز دیجیتال BTC و اتریوم دارای ارز دیجیتال ETH است که برای تراکنشها و سرمایهگذاری استفاده میشوند.
تفاوتها:
- هدف و کاربرد:
- بیتکوین: بهعنوان یک سیستم پولی غیرمتمرکز و جایگزینی برای ارزهای سنتی طراحی شده است.
- اتریوم: بهعنوان یک پلتفرم برای اجرای قراردادهای هوشمند و توسعه برنامههای غیرمتمرکز (DApps) ایجاد شده است.
- الگوریتم اجماع:
- بیتکوین: از الگوریتم اثبات کار (PoW) استفاده میکند که نیازمند مصرف بالای انرژی است.
- اتریوم: ابتدا از PoW استفاده میکرد، اما با بهروزرسانی به اثبات سهام (PoS) منتقل شد که مصرف انرژی کمتری دارد.
- زمان بلاک:
- بیتکوین: زمان ایجاد هر بلاک حدود ۱۰ دقیقه است.
- اتریوم: زمان ایجاد هر بلاک حدود ۱۴ تا ۱۵ ثانیه است که منجر به تراکنشهای سریعتر میشود.
- محدودیت عرضه:
- بیتکوین: دارای حداکثر عرضه ۲۱ میلیون واحد است.
- اتریوم: محدودیت عرضه مشخصی ندارد، اما با بهروزرسانیها، نرخ تولید آن کاهش یافته است.
- قابلیت برنامهریزی:
- بیتکوین: بیشتر بهعنوان یک ارز دیجیتال عمل میکند و قابلیت برنامهریزی محدودی دارد.
- اتریوم: با پشتیبانی از قراردادهای هوشمند، امکان توسعه برنامههای متنوع را فراهم میکند.
این تفاوتها و شباهتها نشاندهنده نقشها و کاربردهای متفاوت بیتکوین و اتریوم در اکوسیستم ارزهای دیجیتال هستند.
نگاهی به روند قیمتی اتریوم ETH و قیمت اتریوم کجا ببینیم؟
اتریوم (ETH) از زمان معرفی در سال ۲۰۱۵، نوسانات قیمتی متعددی را تجربه کرده است. در ادامه، مروری بر روند قیمتی این ارز دیجیتال خواهیم داشت:
روند قیمتی اتریوم:
- ۲۰۱۵: اتریوم با قیمت حدود ۰.۴۳ دلار عرضه شد.
- ۲۰۱۶: با معرفی بهروزرسانیهای مختلف، قیمت آن به حدود ۲۱ دلار رسید.
- ۲۰۱۷: با رشد پروژههای ICO، قیمت اتریوم به حدود ۴۰۰ دلار افزایش یافت.
- ۲۰۱۸: در ژانویه، قیمت به بالاترین حد خود تا آن زمان یعنی ۱۴۰۰ دلار رسید، اما در ادامه سال به دلیل ترکیدن حباب ICOها، قیمت کاهش یافت.
- ۲۰۱۹: با معرفی پروژههای دیفای (DeFi)، قیمت اتریوم بهبود یافت.
- ۲۰۲۰: با رشد دیفای و برنامههای غیرمتمرکز، قیمت اتریوم افزایش یافت.
- ۲۰۲۱: در آوریل، قیمت به بالاترین حد خود یعنی ۴۳۶۲.۳۵ دلار رسید.
- ۲۰۲۲: قیمت بین ۱۷۰۰ تا ۳۵۰۰ دلار نوسان داشت.
- ۲۰۲۳: قیمت اتریوم به روند صعودی خود ادامه داد و در نوامبر ۲۰۲۴ به حدود ۳۳۳۷ دلار رسید.
مشاهده قیمت لحظهای اتریوم:
برای مشاهده قیمت لحظهای اتریوم، میتوانید به منابع زیر مراجعه کنید:
- :tradingview این وبسایت قیمت لحظهای و نمودار تکنیکال اتریوم را ارائه میدهد.
- :CoinMarketCap این پلتفرم اطلاعات جامع و بهروزرسانیشدهای از قیمت اتریوم و سایر ارزهای دیجیتال ارائه میدهد.
عوامل موثر در قیمت اتریوم ETH
قیمت اتریوم (ETH) تحت تأثیر مجموعهای از عوامل فنی، بنیادی و کلان اقتصادی قرار دارد. در ادامه، به بررسی مهمترین این عوامل میپردازیم:
- عرضه و تقاضا:
- عرضه: با معرفی مکانیزم EIP-1559 در اتریوم ۲.۰، بخشی از کارمزدهای شبکه بهصورت توکنهای ETH سوزانده میشود، که میتواند عرضه کلی را کاهش داده و فشار تقاضا را افزایش دهد.
- تقاضا: افزایش استفاده از اتریوم در قراردادهای هوشمند، دیفای (DeFi)، NFTها و سایر برنامههای غیرمتمرکز (DApps) میتواند تقاضا برای ETH را افزایش دهد.
- بهروزرسانیهای شبکه: اجرای موفقیتآمیز بهروزرسانیهایی مانند اتریوم ۲.۰، که شامل انتقال به الگوریتم اثبات سهام (PoS) و بهبود مقیاسپذیری است، میتواند اعتماد سرمایهگذاران را افزایش داده و بر قیمت تأثیر مثبت بگذارد.
- همبستگی با بیتکوین: اتریوم همبستگی بالایی با بیتکوین دارد؛ بنابراین، تغییرات قیمتی بیتکوین میتواند بر قیمت اتریوم نیز تأثیرگذار باشد.
- شرایط کلان اقتصادی: تصمیمات نرخ بهره، سرمایهگذاری نهادی و شرایط کلان اقتصادی میتوانند بر قیمت اتریوم تأثیر بگذارند. بهعنوان مثال، افزایش نرخ بهره ممکن است سرمایهگذاران را به سمت داراییهای کمریسکتر سوق دهد.
- پوشش رسانهای و اخبار: اخبار مثبت یا منفی مرتبط با اتریوم، مانند پذیرش گسترده، همکاریهای جدید یا مسائل امنیتی، میتواند بر احساسات بازار و در نتیجه بر قیمت تأثیر بگذارد.
- رقابت و نوآوری: ظهور پلتفرمهای بلاکچینی جدید با قابلیتهای مشابه یا بهتر میتواند بر سهم بازار و قیمت اتریوم تأثیرگذار باشد. بنابراین، نوآوری و بهروزرسانیهای مستمر برای حفظ رقابتپذیری ضروری است.
درک این عوامل میتواند به سرمایهگذاران در تحلیل و پیشبینی روند قیمتی اتریوم کمک کند.
خرید و فروش ارز دیجیتال اتریوم چگونه است؟
خرید و فروش ارز دیجیتال اتریوم (ETH) در ایران از طریق صرافیهای معتبر داخلی امکانپذیر است. در ادامه، مراحل کلی برای انجام این معاملات را توضیح میدهیم:
- انتخاب صرافی معتبر: ابتدا باید یک صرافی ارز دیجیتال معتبر و امن را انتخاب کنید. برخی از صرافیهای معتبر ایرانی عبارتاند از:
- نوبیتکس: این صرافی امکان خرید و فروش اتریوم با تومان و تتر را فراهم میکند.
- تبدیل: در این پلتفرم میتوانید با کمترین کارمزد به معامله اتریوم بپردازید.
- اکسکوینو: این صرافی نیز خدمات خرید و فروش اتریوم را ارائه میدهد.
- ثبتنام و احراز هویت: پس از انتخاب صرافی، باید در آن ثبتنام کرده و مراحل احراز هویت را تکمیل کنید. این مراحل معمولاً شامل ارائه مدارک شناسایی و تأیید شماره تلفن همراه است.
- شارژ حساب کاربری: پس از احراز هویت، میتوانید حساب کاربری خود را با واریز ریال از طریق درگاههای بانکی شارژ کنید.
- خرید اتریوم: با موجودی ریالی خود، میتوانید در بخش بازار صرافی، مقدار مورد نظر اتریوم را خریداری کنید. برخی صرافیها امکان خرید آسان و سریع را نیز فراهم کردهاند.
- نگهداری یا انتقال اتریوم: پس از خرید، میتوانید اتریوم خود را در کیف پول صرافی نگهداری کنید یا آن را به کیف پول شخصی خود منتقل نمایید. استفاده از کیف پولهای شخصی برای افزایش امنیت توصیه میشود.
- فروش اتریوم: برای فروش، میتوانید در بخش فروش صرافی، مقدار اتریوم مورد نظر را به فروش برسانید و معادل ریالی آن را دریافت کنید.
کیف پول های که از اتریوم پشتیبانی می کنند
برای ذخیرهسازی و مدیریت اتریوم (ETH) و توکنهای مبتنی بر آن، میتوانید از انواع مختلف کیف پولهای دیجیتال استفاده کنید. در ادامه، برخی از محبوبترین کیف پولهای پشتیبانیکننده از اتریوم را معرفی میکنیم:
کیف پولهای نرمافزاری (Software Wallets):
- متامسک (MetaMask): یک افزونه مرورگر و اپلیکیشن موبایل که امکان تعامل با برنامههای غیرمتمرکز (DApps) را فراهم میکند. این کیف پول غیرحضانتی است و کلیدهای خصوصی در اختیار کاربر قرار دارد.
- تراست والت (Trust Wallet): یک کیف پول موبایلی که از اتریوم و بسیاری از ارزهای دیجیتال دیگر پشتیبانی میکند. این کیف پول غیرحضانتی است و کلیدهای خصوصی در اختیار کاربر قرار دارد.
- مایاترولت (MyEtherWallet): یک کیف پول متنباز و تحت وب که به کاربران امکان مدیریت اتریوم و توکنهای ERC-20 را میدهد. این کیف پول غیرحضانتی است و کلیدهای خصوصی در اختیار کاربر قرار دارد.
کیف پولهای سختافزاری (Hardware Wallets):
- لجر نانو اس (Ledger Nano S) و لجر نانو ایکس (Ledger Nano X): دستگاههای فیزیکی که کلیدهای خصوصی را بهصورت آفلاین ذخیره میکنند و امنیت بالایی دارند. این کیف پولها غیرحضانتی هستند و کلیدهای خصوصی در اختیار کاربر قرار دارد.
- ترزور (Trezor): یک کیف پول سختافزاری دیگر که از اتریوم و بسیاری از ارزهای دیجیتال دیگر پشتیبانی میکند. این کیف پول غیرحضانتی است و کلیدهای خصوصی در اختیار کاربر قرار دارد.
کیف پولهای کاغذی (Paper Wallets):
- کیف پول کاغذی: شامل چاپ کلیدهای عمومی و خصوصی بر روی کاغذ است. این روش به دلیل خطرات فیزیکی مانند گمشدن یا آسیبدیدن کمتر توصیه میشود.
وایت پیپر اتریوم از دیدگاه فنی
حال با دانستن موارد ذکر شده بهتر می توان به سیر تکاملی اتریوم پرداخت. در این بخش سعی می کنیم ابتدا اطلاعات پایه اما خلاصه وار از اتریوم ارائه دهیم و سپس به چگونگی کوچ اتریوم از POW به POS و تغییراتی که برای این شبکه به وجود آمد و همچنین در انتها به اتفاقاتی که در آینده روی این شبکه رخ خواهد داد بپردازیم.
در سال ۲۰۱۳ ویتالیک بوترین که تنها ۱۹ سال سن داشت وایت پیپری را که در آن ایده خلق یک بلاکچین که هم توانایی ذخیره و انتقال ارزش مانند بیت کوین و هم قابلیت اجرایی قراردادهای هوشمند برای برنامه های غیرمتمرکز را دارد، منتشر کرد. بلاکچین اتریوم با استفاده از زبان برنامه نویسی سالیدیتی، کدنویسی شده است و تمام تلاش تیم فنی اتریوم این بود که یک شبکه ایمن و غیرمتمرکز را ایجاد کنند. بلاکچین اتریوم به هرکسی این امکان را می دهد که برنامه غیرمتمرکز خود را با ارز مخصوص به خود و حتی قوانین مخصوص به پلتفرم خود را روی این شبکه اجرا کند. خوب است بدانید شبکه اتریوم به صورت تورینگ کامل کدنویسی شده است.
“تورینگ کامل: به سیستمی می گویند که در صورت داشتن زمان کافی، بتواند هر مسئله پیچیده ای را حل کند. در غیر این صورت به این سیستم تورینگ ناقص می گویند.”
خوب است بدانید هر حساب در شبکه اتریوم دارای یک آدرس ۲۰ بایتی می باشد که شامل اطلاعاتی نظیر موجودی حساب، عدد نانس، کد قرارداد، فضای ذخیره سازی می باشد. این حساب ها شامل دو کلید خصوصی و عمومی می باشد. اگر قرارداد هوشمندی ایجاد شود توسط کلید خصوصی کنترل می شود و همچنین انتقال دارایی ها با این کلید امکان پذیر است. از کلید عمومی نیز برای دریافت پیام ها و کوین ها و همچنین خواندن فضای داخلی حساب و ارسال پیام ها استفاده می شود.
در نظر داشته باشید هزینه کارمزد تراکنش ها با استفاده از ارز اتر امکان پذیر است. در اینجا خوب است کمی در مورد کارمزد شبکه اتریوم در زمان نگارش این مقاله صحبت کنیم. تا پیش از این که اتریوم از الگوریتم POW استفاده می کرد، این کاربر بود که به صورت دستی می توانست هزینه کارمزد معاملاتی را تعیین کند و از طرفی ماینرها از استخر تراکنش ها، آن تراکنشی را زودتر انجام می دادند که کارمزد بالاتری را پرداخت کند. خود این موضوع در حقیقت یکی از عوامل بالا رفتن هزینه کارمزدها شده بود. اما در اتریوم فعلی که از الگوریتم POS استفاده می کند، کارمزدها روی بلاک ها یک مقدار ثابتی در نظر گرفته می شود. به بیان ساده حجم اطلاعات هر بلاک را به صورت میانگین مساوی با یک کارمزد ثابت در نظر می گیرند، حال اگر بلاک بعدی از نظر حجم اطلاعات افزایش پیدا کرد کارمزد نیز افزایش پیدا می کند و اگر بلاک بعدی کاهش پیدا کرد، کاربر کارمزد کمتری می پردازد. همچنین اگر حجم اطلاعات بدون تغییر ماند، کارزد تغییری نمی کند. در نظر داشته باشید حجم بلاک ها می تواند تا ۲۰۰% بیشتر از مقدار میانگین افزایش یابد که باعث می شود کارمزد ها تغییراتی ۱۲.۵% داشته باشند. توجه کنید که افزایش سایز بلاک ها تاثیر مهمی روی سرعت تراکنش ها خواهد داشت. گذر از تعیین کارمزدها به صورت دستی به حالت فعلی در یک آپدیتی به نام EIP1559 انجام شد.
همچنین کارمزد شبکه اتریوم به منظور جلوگیری از حلقه های نامحدود تصادفی یا متخاصم می باشد. به این ترتیب برای هربار استفاده از پهنای باند و یا فضای ذخیره سازی و همچنین توان محاسباتی باید هزینه ای پرداخت شود. در نتیجه صرفه اقتصادی ندارد تا مهاجم ها بتوانند اختلالی در شبکه ایجاد کنند.
باید بدانید برنامه های غیرمتمرکزی که روی شبکه اتریوم ایجاد می شوند به طور کلی شامل سه بخش می شود اما قبل از پرداختن به این بخش ها خوب است با EVM یا همان Ethereum Virtual Machine که به معنی ماشین مجازی اتریوم است، آشنا بشویم. می توان گفت EVM قلب اتریوم می باشد که وظیفه اجرا کردن قراردادهای هوشمند این شبکه را دارد. این ماشین دقیقا همان چیزی است که بازار هدف بیت کوین و اتریوم را از یکدیگر جدا کرده است. به این ترتیب بیت کوین تنها برای ذخیره ارزش و اتریوم نه تنها برای ذخیره ارزش بلکه برای ایجاد قراردادهای هوشمند نیز استفاده می شود. دوستان بسیاری از پروژه ها مانند اسمارت چین و ترون دقیقا کدنویسی EVM اتریوم را کپی برداری کرده اند و پروژه های کمی مانند الگورند و نئو و پولکادات و … دارای ماشین مجازی خود هستند. حال به سه دسته از برنامه هایی که این ماشین مجازی آن ها را اجرایی می کند می پردازیم:
- برنامه های مالی که شامل: مشتقات مالی، قراردادهای پوشش ریسک، کیف پول پس انداز، وصیت نامه و… می شود.
- برنامه های نیمه مالی که اگرچه مسائل مالی در آن وجود دارد اما جنبه غیرپولی آن مهم تر است مانند آموزش و یادگیری همراه با پاداش.
- برنامه های غیرمالی مانند رای گیری آنلاین و سیستم های حکمرانی غیرمتمرکز.
در نظر داشته باشید توکن ها درون بلاکچین اتریوم کاربردهای مختلفی دارند. توکن ها می توانند معادل طلا و یا دلار باشند و حتی نشانگر سهام ها و توکن های مربوط به برنامه های غیرمتمرکز، که برای اموری مانند پرداخت مستقیم، ذخیره ارزش، اداره یک برنامه غیرمتمرکز و… کاربرد دارند. توکن ها در بلاکچین اتریوم از استاندارد های ERC که مخفف Ethereum Request for Comments و به معنی درخواست اتریوم برای نظرات پیروی می کنند. به بیان ساده این قرارداد هوشمند از قبل طرح ریزی شده برای استفاده پروژه هایی می باشد که روی بلاکچین اتریوم ساخته شده اند. در ادامه پرکاربرد ترین استانداردهای ERC را به شما معرفی می کنیم:
ERC-20: تقریبا بسیاری از مهم ترین ارزهای دنیای کریپتوها با استفاده از این استاندارد ساخته شده اند. ارزهایی مانند تتر، یونی سوآپ، متیک و…. ، همچنین استانداردهای BEP20 که مخصوص شبکه اسمارت چین است و TRC20 که مخصوص شبکه ترون می باشد نیز از استاندارد ERC20 کپی برداری کرده اند.
ERC-721: اگر تاکنون NFT ساخته باشید حتما از استاندارد ERC-721 شنیده اید. تمامی NFT های روی شبکه اتریوم از استاندارد ERC-721 پیروی می کنند.
ERC-1155: با استفاده از استاندارد ERC-1155 همزمان می توانید با ایجاد یک قرارداد، تعدادی ارز دیجیتال و همچنین NFT تولید کنید. این استاندارد باعث صرفه جویی در هزینه و ذخیره اطلاعات می شود.
“کوین: به ارز دیجیتال یک پروژه که دارای بلاکچین مخصوص به خود است. مانند: اتریوم، کاردانو، ترون، سولانا و ..
توکن: به ارز دیجیتالی می گویند که روی بلاکچین و زیرساخت یک پروژه در قالب یک قراردادهوشمند اجرایی شده باشد. مانند: یونی سواپ که روی شبکه اتریوم و پنکیک که روی شبکه اسمارت چین ایجاد شده اند.”
در بلاکچین اتریوم یک نوع احراز هویت برای کیف پول ها وجود دارد. به این ترتیب که شما می توانید نام یک دامنه، به فرض زوم ارز را برای کیف پول خود خریداری کنید. به این ترتیب اگر کسی بخواهد برای شما ارزی را واریز کند به جای وارد کردن آدرس کیف پول در بخش آدرس گیرنده، می تواند زوم ارز را وارد کند. همچنین اگر ارزی را برای کسی ارسال کنید آدرس فرستنده را زوم ارز می زند. به این ترتیب کاربران می توانند دارایی های شرکت های بزرگ را راستی آزمایی کنند.
می توان گفت یکی از دست آوردهای بزرگ بلاکچین بیت کوین ذخیره اطلاعات تراکنش ها به صورت غیرمتمرکز بود، اما اتریوم از این نیز فراتر رفته و با ایجاد یک بستر غیرمتمرکز باعث شده پروژه هایی روی شبکه اتریوم به وجود آیند که تمامی فایل ها را به صورت غیرمتمرکز ذخیره کنند. به این ترتیب کسانی که هارد بلا استفاده دارند در اختیار شبکه قرار می دهند و متقاضیان در ازای مبلغ کمی نسبت به مدل های سنتی ذخیره اطلاعات، آن ها را اجاره می کنند.
خوب است بدانید اتریوم مفهوم جدیدی از سازمان خود مختار و مستقل را ارائه داده است. تا پیش از اتریوم ایده آل ترین نوع این مدل سازمان ها، سازمان هایی بودند که توسط مدل های سرمایه داری و تنها توسط چند عضو به عنوان سهام دارهای برجسته اداره می شد. اما بعد از اتریوم DAO ها که مخفف Decentralized Autonomous Organizations به وجود آمدند. در این مدل تمامی اعضا حق رای دارند و اختیارات اعضا از مسائل جزئی مانند بازار هدف تبلیغات تا مسائل بزرگ و پیچیده ای مانند تخصیص بودجه به بخش ها و انتخاب و یا حذف اعضای هیئت مدیره توسط خود اعضا مشخص می شود. البته قدرت اختیارات اعضا در دنیای DAO توسط کد نویسی یک پروژه مشخص می شود اما در نظر داشته باشید گاهی در رای گیری می توان این کد نویسی ها را نیز اصلاح کرد. در نظر داشته باشید که رای گیری ها و تصمیمات اتخاذ شده شامل سه بخش است:
- ارائه پیشنهاد.
- رای گیری برای آن پیشنهاد.
- انجام تغییرات جدید. (اگر رای اکثریت اعضا مثبت باشد.)
تا اینجا با دانستن اطلاعات پایه از اتریوم می توان بیشتر و بهتر از آپدیت اتریوم حرف زد. همان طور که گفته شد اتریوم دو راه را برای مقیاس پذیری خودش ارائه داد: یکی استفاده از POS به جای POW و دیگری استفاده از پروژه های لایه دومی. اجازه دهید ابتدا در مورد زنجیره اصلی اتریوم بحث کنیم و سپس در مورد پروژه های لایه دوم و آینده آن ها بعد از اجرای اتریوم ۲ صحبت خواهیم کرد.
قبل از هر چیزی تفاوت های مهم الگوریتم های pow و pos را باید بدانیم. در الگوریتم pow یک سخت افزار مخصوص (ماینرهای مخصوص استخراج) با استفاده از توان محاسباتی خود (CPU&GPU) شروع به حل معادلات پیچیده ای می کردند تا اثبات کنند که کاری را انجام داده اند و شبکه را برای دریافت پاداش متقاعد کنند. در نتیجه این عمل باعث صرف وقت و هزینه برای تامین انرژی برای نگهداری و راه اندازی این دستگاه ها بود. به بیان ساده معادلات بی اهمیتی با صرف انرژی حل می شد که شبکه حرف یک ماینر را باور کند. اما در الگوریتم POS انرژی بسیار کمتری نیاز است تا شما به یک ولیدیتور (ماینر) تبدیل شوید. تنها وسیله سخت افزاری مورد نیاز یک لپتاپ و یک خط اینترنت می باشد، برای تبدیل شدن به ولیدیتور در اتریوم به ۳۲ اتر نیاز است و سپس این ۳۲ تا اتریوم در یک قرارداد هوشمند قفل می شود و به صورت خودکار و بدون نیاز به ماینرها با مصرف بالا، شما شروع به تولید بلاک می کنید. یک مزیت POS آن است که شما دارایی خود را تبدیل به ارز کرده اید و با رشد آن سود می کنید و همچنین یک بار هزینه می کنید و تبدیل به ولیدیتور می شوید. اما در POW شرکت های بزرگ ماینرسازی، برای کسب سود بیشتر هر چند وقت یک بار یک ماینر جدید روانه بازار می کنند و ماینرهای خیلی قدیمی تر چون توان محاسباتی خیلی کمتری دارند تقریبا از رده خارج می شوند.
یکی دیگر از تفاوت های جالب این دو الگوریتم آن است که در مدل POW به بیان ساده، اجماع به توافق می رسد که چه کسی (ماینر) بنویسد بلاک را و همچنین چه چیزی بنویسد، اما در مورد POS ابتدا اجماع تصمیم می گیرد که چه کسی (ولیدیتور) بلاک را بنویسد و سپس در یک اجماع دیگر یک سری قوانین و مقررات وضع می شود که چه چیزی باید در بلاک نوشته شود. در نتیجه در مدل POS چون این دو لایه از هم جدا شده است، سرعت نوشتن (انجام تراکنش ها) بیشتر است.
اما در انتقال اتریوم از حالت POW به POS سوالات مهمی وجود داشت که آن ها را بیان می کنیم:
- چه اتفاقی برای ماینرها می افتد؟
- اگر ماینرها موافقت نکنند با این انتقال تکلیف چیست؟
- آیا در POS تمرکزگرایی توسط شرکت های بزرگ پدیدار می شود؟
- بعد از اتریوم ۲ کارمزدها کمتر می شود؟
- آپدیت اتریوم ۲ چه تاثیری روی قیمت اتریوم خواهد داشت؟
- گام های اتریوم تا تکمیل شدن اتریوم ۲ کدامند؟
خوب است بدانید همزمان با زنجیره pow اتریوم، یک زنجیره به نام beacon chain که با الگوریتم pos فعالیت می کرد شروع به فعالیت کرد. این زنجیره به موازات با زنجیره pow فعالیت می کرد اما هیچ ارتباطی بین این دو وجود نداشت. این دو زنجیره در آپدیت Merge به یک زنجیره تبدیل شدند و آخرین بلاک با الگوریتم pow تشکیل شد و اتریوم با pow خداحافظی کرد. از این بلاک به بعد ماینرها از کار افتادند زیرا زنجیره تنها بلاک هایی که با استفاده از pos ایجاد شده بود را می پذیرفت. اما آیا ماینرها با این موضوع مخالفت نکردند؟ طی یک اقدام از سوی تیم فنی اتریوم، سختی شبکه به مرور زمان بسیار زیاد شد، تا جایی که برای ماینرها صرفه اقتصادی وجود نداشت. بنابراین ماینرها مجبور شدند که این موضوع را بپذیرند.
یکی از مهم ترین مسائل در این انتقال این بود، حال آن که شبکه جدید اتریوم شروع به فعالیت کرد تکلیف پروژه هایی که روی این شبکه ایجاد شده بودند چیست؟ بنیان گذار اتریوم در پاسخ به این سوال اعلام کرد که قرارداد هوشمند این پروژه ها، کپی و روی شبکه جدید اعمال می شود. نگرانی زمانی به وجود می آمد که بعضی از این پروژه ها بدون یکدیگر ناقص بودند. برای مثال یک پروژه که تجمیع کننده صرافی ها بود، باید به استخرهای صرافی ها متصل می شد و بهترین قیمت را در اختیار کاربر می گذاشت. حال اگر یک صرافی هنوز به زنجیره جدید اضافه نشده بود، پروژه تجمیع کننده با مشکل رو به رو می شد. در نتیجه نوع این انتقال خیلی مهم بود که به صورت یک جا و یا جدا جدا این انتقال صورت گیرد. در زمان نگارش این مقاله انتقال به شبکه pos انجام شده و هیچ گزارشی در مورد اختلال در برنامه های روی شبکه اتریوم گزارش نشده است.
نکته ای نگران کننده در مورد الگوریتم pos آن بود، هر کسی سهم بیشتری (اتریوم بیشتری) داشته باشد، تاثیر بیشتری روی شبکه خواهد داشت. حال اگر شرکت های بزرگ سرمایه گذاری با سرمایه بسیار زیادی که دارند، اگر کنترل شبکه را در اختیار بگیرند، تمرکز گرایی ایجاد نمی شود؟ و یا اگر قانون گذار از این شرکت ها اطلاعات حساب ها را درخواست کند، لو رفتن اطلاعات مفهوم ناشناس بودن در بلاکچین را به خطر نمی اندازد؟ خالق اتریوم در خصوص تمرکز گرایی در شبکه اتریوم اعلام کرد که این موضوع صحت دارد، یعنی ممکن است شرکت های بزرگ نقش تعیین کننده ای را ایفا کنند اما باید توجه کنید که این شرکت ها پلی میان کاربران عادی و بلاکچین ها هستند. برای مثال یک شهروند عادی که اطلاعاتی در مورد فرآیند استیک کردن ندارد، نمی تواند در این بخش سرمایه گذاری کند. اما با وجود شرکت های سرمایه گذاری آن شهروند سرمایه خود را در اختیار این شرکت قرار می دهد و این شرکت سرمایه گذاری آن را روی بخش استیکینگ سرمایه گذاری می کند. در نتیجه در ابتدای کار ما به این شرکت ها نیاز داریم اما سیاست های ما به گونه ای است که توازن در قدرت برقرار شود. همچنین در مورد اطلاعات کاربران آقای بوترین توضیح داد، تدابیری اندیشیده شده که اگر شرکتی (ولیدیتوری) بخواهد اطلاعات را در اختیار قانون گذار قرار دهد، فورا اطلاعات مربوط به آن ولیدیتور حذف شود و به این ترتیب با این موضوع مقابله می شود.
اما آیا بعد از کامل شدن اتریوم ۲ کارمزدها پایین می آید؟ بله ولی نه در حد چشمگیری، زیرا تقاضا برای شبکه اتریوم بسیار بالا است. البته این تقاضا در حال حاظر در کمترین حالت است زیرا اتریوم قصد دارد نقش بانک ها را ایفا کند، پس متوجه هستید با چه حجمی از تراکنش ها رو به رو است. به بیان ساده بعد از اتریوم ۲ نیز همچنان کارمزدها نسبت به پروژه های متمرکزی مانند اسمارت چین بالا خواهد بود. ویتالیک بوترین بارها اعلام کرده که سیستم های متمرکز ارزان تر خواهند بود اما تمام هدف اتریوم تمرکز زدایی است. اما راه حل چیست؟ استفاده از پروژه های لایه دومی، که در بخش مربوط به خود به آن می پردازیم.
در ادامه قصد داریم تاثیر قیمتی این آپدیت را بررسی کنیم. خوب است بدانید در گذشته ۹۰% اتریوم های تولید شده به ماینرهای شبکه pow اختصاص داشت و ۱۰% از آن به کسانی که روی شبکه pos ولیدیتور شده اند. اما بعد از آپدیت مرج ۱۰۰% اتریوم های تولیدی و فی تراکنش ها نیز به استیکرها می رسد. در نتیجه استخرهای بزرگ استخراج که با فروش ناگهانی باعث ریزش بازار می شدند از میان رفتند، و از آن جا که در شبکه pos ولیدیتور شدن راحت تر و ارزان تر است تعداد بیشتری بازیگر تاثیر گذار وجود خواهد داشت، در نتیجه ثبات قیمتی وجود خواهد داشت. همچنین دیگر نیاز نیست ماینرها اتریوم های خود را بفروشند تا تجهیزات جدیدی خریداری کنند و یا هزینه نگهداری تجهیزات سخت افزاری خود را پرداخت کنند. در نتیجه فشار فروش روی اتریوم کمتر می شود. مهم ترین اتفاق برای قیمت اتریوم از آپدیت مرج رخ داد، به این ترتیب نرخ تولید اتریوم از ۴% در سال به ۰.۴% در سال کاهش پیدا کرد و همچنین در تولید هر بلاک مقدار کمی اتریوم سوزانده خواهد شد که خاصیت ضد تورمی برای اتر خواهد داشت. به بیان ساده از یک طرف فشار فروش روی اتریوم کمتر شده و از طرفی نرخ تولید نیز کاهش پیدا کرده که قطعا در بلند مدت روی قیمت اتر تاثیر گذار خواهد بود.
قبل از بررسی گام های مهم اتریوم ۲ خوب است بدانید که در زمان نگارش این مقاله تنها آپدیت مرج انجام شده است. همچنین خالق اتریوم در یک مصاحبه ای بازه زمانی اجرایی شدن این پنج آپدیت را ۵ تا ۶ سال، البته اگر مشکلی پیش نیاید اعلام کرده است.
- Merge
در این آپدیت آخرین بلاک pow تولید شد و رسما شبکه اتریوم به pos انتقال یافت. همچنین به جز این هارد فورک، یک هارد فورک دیگر به نام post-merge نیز انجام شد که طی آن فرآیند آزاد سازی اتریوم های قفل شده در شبکه اتریوم انجام شد. خوب است بدانید این آزاد سازی به یک باره نبوده، به بیان ساده تمامی درخواست ها ثبت شده و یک صف برداشت تشکیل می شود و به مرور دارایی کاربران آزاد می شود.
- Surge
در این آپدیت تغییرات روی مقیاس پذیری شبکه اتریوم انجام خواهد شد. این تغییرات با استفاده از شاردینگ انجام می شود، طبق برنامه ریزی انجام شده اتریوم دارای ۶۴ شارد خواهد بود.
“شاردینگ: شاردینگ در دیتا به معنی بخش بخش کردن اطلاعات و سپس پردازش آن است. همچنین از هر بخش چندین کپی تولید می شود که دسترسی به اطلاعات راحت تر و بهتر باشد. با استفاده از شاردینگ سرعت پردازش اطلاعات بیشتر می شود.”
در نظر داشته باشید یکی از مزیت های شاردینگ این است که دیگر ولیدیتورها نیاز نیست کل اطلاعات گذشته بلاکچین را دانلود کنند (این کار چند روز طول می کشد) و تنها اطلاعات مربوط به شاردی که در آن فعالیت می کنند را باید دانلود کنند.
- Verge
تا پیش از این اتریوم برای ذخیره اطلاعات از درخت مرکل (Merkle Tree) استفاده می کرده است. در این مدل اطلاعات به شما داده می شود، بدون آن که جزئیات را در اختیار شما قرار دهند. به بیان ساده شما با دیدن یک میوه سیب، متوجه وجود درخت سیب می شوید بدون آن که خود درخت و یا مکانی که آن درخت در آن است اطلاع داشته باشید. اما بعد از آپدیت ورج، اتریوم به جای استفاده از مرکل تری از مفهوم جدید Verkle tree استفاده خواهد کرد. به بیان ساده بعد از اجرای این آپدیت، به قدری حجم اطلاعات سبک می شود که شما می توانید با گوشی همراه یک نود راه اندازی کنید و به بخشی از شبکه تبدیل شوید. ویتالیک این آپدیت را جهش بزرگی در تمرکز زدایی می داند.
- Purge
به بیان ساده در این آپدیت، اطلاعات غیر ضروری حذف می شود. به این ترتیب یک تاریخ انقضا یک ساله برای تاریخچه بلاکچین در نظر گرفته می شود و بعد از آن تاریخچه پاک می شود. اما مگر شعار بلاکچین ها ثبت اطلاعات به صورت شفاف برای تمام عمر نبود؟ تا پیش از آپدیت پرج بزرگترین مشکل مقیاس پذیری بود که روی آن کار می شد. اما بعد از آن مشکل بزرگ آن است که اطلاعات تراکنش ها را کجا باید ذخیره کرد. البته که شاردینگ تا حدودی می تواند این مشکل را بهبود ببخشد اما در نهایت به پروژه های لایه دومی برای ذخیره اطلاعات نیاز است. خالق اتریوم به وضوح از نقش پر رنگ پروژه هایی که در ذخیره اطلاعات فعالیت می کند صحبت کرد و نام پروژه گراف را نیز قید کرد.
- Splurge
در این بخش شاردینگ در امنیت رخ خواهد داد. به این ترتیب لایه اجماع و لایه تراکنش از یکدیگر جدا شده و این بخش بخش شدن لایه های ذخیره سازی، اجماع، تراکنش نشان دهنده بزرگتر شدن اکوسیستم اتریوم دارد. همچنین آقای بوترین از نقش مهم پروژه های ZKp در این بخش حرف زد و امنیت پروژه های لایه دوم و همچنین ذخیره اطلاعات را با استفاده از گواه اثبات دانش صفر zkp امکان پذیر دانست.
چرا پروژه های لایه دومی اتریوم بسیار با اهمیت هستند؟!
با ترافیک سنگین تراکنش ها روی شبکه اتریوم، ۴ راه حل توسط تیم فنی اتریوم ارائه شد:
- اتریوم ۲_ مقیاس پذیر کردن لایه اول اتریوم با استفاده از POS.
- لایه دومی ها_ یک لایه جدید روی لایه اصلی اتریوم ایجاد می شود و تراکنش ها روی آن انجام می شود.
- چنل ها_ در این روش با استفاده از فرآیند چند امضاء و یا هر روش مشابه دیگری یک کانال ارتباطی بین دو طرف ایجاد می شود که تبادل با استفاده از آن امکان پذیر است و بعد از اتمام کار، آن کانال بسته می شود.
- پلاسما ها_ ایده این روش را شخصا خود آقای بوترین داده است. روش کار به این ترتیب است که یک زنجیر مادر وجود دارد و به دور آن چندین زنجیره بچه، که زنجیره مادر ارتباط بین زنجیره های کوچک را حفظ می کند.
در این بخش به اهمیت پروژه های لایه دومی می پردازیم. اجازه دهید کار را با یک پرسش مهم شروع کنیم، بعد از اتریوم ۲ آیا نیازی به پروژه های لایه دوم هست؟
همان طور که پیش از این گفته شد به پروژه های لایه دومی بعد از اجرای اتریوم ۲ باز هم نیاز است. زیرا حجم تراکنش های اتریوم و درخواست برای این شبکه بسیار بالا می باشد. البته این در حالی است که اتریوم هنوز در سیستم مالی جایگزین بانک ها نشده است، توجه کنید در این صورت چه حجم سنگینی از تراکنش ها را باید پردازش کند. در نتیجه لایه دومی ها همیشه برای بهبود عملکرد شبکه اتریوم نیاز هستند.
همچنین پروژه های لایه دومی با ذخیره کردن غیرمتمرکز اطلاعات شبکه، هم باعث بهبود عملکرد شبکه و هم باعث حفظ و ذخیره اطلاعات شبکه اتریوم به صورت ایمن می شوند. به این ترتیب دست قانون گذار از اطلاعات شبکه دور می ماند. به بیان ساده اتریوم به پروژه های لایه دومی برای ارائه سرویس بهتر در زمان کمتر و با هزینه مقرون به صرفه تر نیاز دارد.
خوب است بدانید خود اتریوم بود که ابتدا ایده پروژه های لایه دومی و حتی لایه سومی ها را در آینده داده و از طرفی از ابتدا عنوان کرده بودند که اتریوم از POW به POS تبدیل خواهد شد. همچنین آقای بوترین بسیار خوب از اهمیت پروژه های لایه دومی آگاه است به همین دلیل از مفهوم ورکل تری و اثبات دانش صفر در لایه دوم استفاده کرده است.
به نظر می رسد پروژه های لایه دومی رول آپ ها، جایگاه ویژگی در بین پروژه های لایه دومی داشته باشند. رول آپ ها دو نوع optimistic rollup و Zero-Knowledge Rollup می باشند. در optimistic تراکنش ها با یک المان ساده و با دیدگاه خوش بینانه بررسی می شود و سپس تراکنش های بررسی شده اصطلاحا مانند یک برگه لوله شده و به لایه یک برای ثبت روی شبکه اصلی اتریوم می فرستند اما اگر خطایی در تراکنشی رخ داد، آن را به بالا می فرستند و فرد خاطی را جریمه می کنند. همچنین در Zero-Knowledge، تراکنش ها بسیار سخت بررسی و تایید می شود و سپس تراکنش ها را لوله شده به لایه پایین تر می فرستند. به نظر می رسد با اجرای آپدیت کامل اتریوم ۲ بین پروژه های لایه دومی که روی اتریوم فعالیت می کنند ارتباط برقرار می شود و تمامی این پروژه ها با هماهنگی یکدیگر فعالیت خواهند کرد.
همچنین یکی دیگر از مزیت های مهم لایه دومی ها در بخش nft ها می باشد. به این ترتیب شما می توانید nft خود را در لایه دوم که کارمزد پایین تری دارد ایجاد کنید و در لایه اول بفروشید.
وایت پیپر اتریوم
حال با دانستن موارد ذکر شده بهتر می توان به سیر تکاملی اتریوم پرداخت. در این بخش سعی می کنیم ابتدا اطلاعات پایه اما خلاصه وار از اتریوم ارائه دهیم و سپس به چگونگی کوچ اتریوم از POW به POS و تغییراتی که برای این شبکه به وجود آمد و همچنین در انتها به اتفاقاتی که در آینده روی این شبکه رخ خواهد داد بپردازیم.
در سال ۲۰۱۳ ویتالیک بوترین که تنها ۱۹ سال سن داشت وایت پیپری را که در آن ایده خلق یک بلاکچین که هم توانایی ذخیره و انتقال ارزش مانند بیت کوین و هم قابلیت اجرایی قراردادهای هوشمند برای برنامه های غیرمتمرکز را دارد، منتشر کرد. بلاکچین اتریوم با استفاده از زبان برنامه نویسی سالیدیتی، کدنویسی شده است و تمام تلاش تیم فنی اتریوم این بود که یک شبکه ایمن و غیرمتمرکز را ایجاد کنند. بلاکچین اتریوم به هرکسی این امکان را می دهد که برنامه غیرمتمرکز خود را با ارز مخصوص به خود و حتی قوانین مخصوص به پلتفرم خود را روی این شبکه اجرا کند. خوب است بدانید شبکه اتریوم به صورت تورینگ کامل کدنویسی شده است.
“تورینگ کامل: به سیستمی می گویند که در صورت داشتن زمان کافی، بتواند هر مسئله پیچیده ای را حل کند. در غیر این صورت به این سیستم تورینگ ناقص می گویند.”
خوب است بدانید هر حساب در شبکه اتریوم دارای یک آدرس ۲۰ بایتی می باشد که شامل اطلاعاتی نظیر موجودی حساب، عدد نانس، کد قرارداد، فضای ذخیره سازی می باشد. این حساب ها شامل دو کلید خصوصی و عمومی می باشد. اگر قرارداد هوشمندی ایجاد شود توسط کلید خصوصی کنترل می شود و همچنین انتقال دارایی ها با این کلید امکان پذیر است. از کلید عمومی نیز برای دریافت پیام ها و کوین ها و همچنین خواندن فضای داخلی حساب و ارسال پیام ها استفاده می شود.
در نظر داشته باشید هزینه کارمزد تراکنش ها با استفاده از ارز اتر امکان پذیر است. در اینجا خوب است کمی در مورد کارمزد شبکه اتریوم در زمان نگارش این مقاله صحبت کنیم. تا پیش از این که اتریوم از الگوریتم POW استفاده می کرد، این کاربر بود که به صورت دستی می توانست هزینه کارمزد معاملاتی را تعیین کند و از طرفی ماینرها از استخر تراکنش ها، آن تراکنشی را زودتر انجام می دادند که کارمزد بالاتری را پرداخت کند. خود این موضوع در حقیقت یکی از عوامل بالا رفتن هزینه کارمزدها شده بود. اما در اتریوم فعلی که از الگوریتم POS استفاده می کند، کارمزدها روی بلاک ها یک مقدار ثابتی در نظر گرفته می شود. به بیان ساده حجم اطلاعات هر بلاک را به صورت میانگین مساوی با یک کارمزد ثابت در نظر می گیرند، حال اگر بلاک بعدی از نظر حجم اطلاعات افزایش پیدا کرد کارمزد نیز افزایش پیدا می کند و اگر بلاک بعدی کاهش پیدا کرد، کاربر کارمزد کمتری می پردازد. همچنین اگر حجم اطلاعات بدون تغییر ماند، کارزد تغییری نمی کند. در نظر داشته باشید حجم بلاک ها می تواند تا ۲۰۰% بیشتر از مقدار میانگین افزایش یابد که باعث می شود کارمزد ها تغییراتی ۱۲.۵% داشته باشند. توجه کنید که افزایش سایز بلاک ها تاثیر مهمی روی سرعت تراکنش ها خواهد داشت. گذر از تعیین کارمزدها به صورت دستی به حالت فعلی در یک آپدیتی به نام EIP1559 انجام شد.
همچنین کارمزد شبکه اتریوم به منظور جلوگیری از حلقه های نامحدود تصادفی یا متخاصم می باشد. به این ترتیب برای هربار استفاده از پهنای باند و یا فضای ذخیره سازی و همچنین توان محاسباتی باید هزینه ای پرداخت شود. در نتیجه صرفه اقتصادی ندارد تا مهاجم ها بتوانند اختلالی در شبکه ایجاد کنند.
باید بدانید برنامه های غیرمتمرکزی که روی شبکه اتریوم ایجاد می شوند به طور کلی شامل سه بخش می شود اما قبل از پرداختن به این بخش ها خوب است با EVM یا همان Ethereum Virtual Machine که به معنی ماشین مجازی اتریوم است، آشنا بشویم. می توان گفت EVM قلب اتریوم می باشد که وظیفه اجرا کردن قراردادهای هوشمند این شبکه را دارد. این ماشین دقیقا همان چیزی است که بازار هدف بیت کوین و اتریوم را از یکدیگر جدا کرده است. به این ترتیب بیت کوین تنها برای ذخیره ارزش و اتریوم نه تنها برای ذخیره ارزش بلکه برای ایجاد قراردادهای هوشمند نیز استفاده می شود. دوستان بسیاری از پروژه ها مانند اسمارت چین و ترون دقیقا کدنویسی EVM اتریوم را کپی برداری کرده اند و پروژه های کمی مانند الگورند و نئو و پولکادات و … دارای ماشین مجازی خود هستند. حال به سه دسته از برنامه هایی که این ماشین مجازی آن ها را اجرایی می کند می پردازیم:
- برنامه های مالی که شامل: مشتقات مالی، قراردادهای پوشش ریسک، کیف پول پس انداز، وصیت نامه و… می شود.
- برنامه های نیمه مالی که اگرچه مسائل مالی در آن وجود دارد اما جنبه غیرپولی آن مهم تر است مانند آموزش و یادگیری همراه با پاداش.
- برنامه های غیرمالی مانند رای گیری آنلاین و سیستم های حکمرانی غیرمتمرکز.
در نظر داشته باشید توکن ها درون بلاکچین اتریوم کاربردهای مختلفی دارند. توکن ها می توانند معادل طلا و یا دلار باشند و حتی نشانگر سهام ها و توکن های مربوط به برنامه های غیرمتمرکز، که برای اموری مانند پرداخت مستقیم، ذخیره ارزش، اداره یک برنامه غیرمتمرکز و… کاربرد دارند. توکن ها در بلاکچین اتریوم از استاندارد های ERC که مخفف Ethereum Request for Comments و به معنی درخواست اتریوم برای نظرات پیروی می کنند. به بیان ساده این قرارداد هوشمند از قبل طرح ریزی شده برای استفاده پروژه هایی می باشد که روی بلاکچین اتریوم ساخته شده اند. در ادامه پرکاربرد ترین استانداردهای ERC را به شما معرفی می کنیم:
ERC-20: تقریبا بسیاری از مهم ترین ارزهای دنیای کریپتوها با استفاده از این استاندارد ساخته شده اند. ارزهایی مانند تتر، یونی سوآپ، متیک و…. ، همچنین استانداردهای BEP20 که مخصوص شبکه اسمارت چین است و TRC20 که مخصوص شبکه ترون می باشد نیز از استاندارد ERC20 کپی برداری کرده اند.
ERC-721: اگر تاکنون NFT ساخته باشید حتما از استاندارد ERC-721 شنیده اید. تمامی NFT های روی شبکه اتریوم از استاندارد ERC-721 پیروی می کنند.
ERC-1155: با استفاده از استاندارد ERC-1155 همزمان می توانید با ایجاد یک قرارداد، تعدادی ارز دیجیتال و همچنین NFT تولید کنید. این استاندارد باعث صرفه جویی در هزینه و ذخیره اطلاعات می شود.
“کوین: به ارز دیجیتال یک پروژه که دارای بلاکچین مخصوص به خود است. مانند: اتریوم، کاردانو، ترون، سولانا و ..
توکن: به ارز دیجیتالی می گویند که روی بلاکچین و زیرساخت یک پروژه در قالب یک قراردادهوشمند اجرایی شده باشد. مانند: یونی سواپ که روی شبکه اتریوم و پنکیک که روی شبکه اسمارت چین ایجاد شده اند.”
در بلاکچین اتریوم یک نوع احراز هویت برای کیف پول ها وجود دارد. به این ترتیب که شما می توانید نام یک دامنه، به فرض زوم ارز را برای کیف پول خود خریداری کنید. به این ترتیب اگر کسی بخواهد برای شما ارزی را واریز کند به جای وارد کردن آدرس کیف پول در بخش آدرس گیرنده، می تواند زوم ارز را وارد کند. همچنین اگر ارزی را برای کسی ارسال کنید آدرس فرستنده را زوم ارز می زند. به این ترتیب کاربران می توانند دارایی های شرکت های بزرگ را راستی آزمایی کنند.
می توان گفت یکی از دست آوردهای بزرگ بلاکچین بیت کوین ذخیره اطلاعات تراکنش ها به صورت غیرمتمرکز بود، اما اتریوم از این نیز فراتر رفته و با ایجاد یک بستر غیرمتمرکز باعث شده پروژه هایی روی شبکه اتریوم به وجود آیند که تمامی فایل ها را به صورت غیرمتمرکز ذخیره کنند. به این ترتیب کسانی که هارد بلا استفاده دارند در اختیار شبکه قرار می دهند و متقاضیان در ازای مبلغ کمی نسبت به مدل های سنتی ذخیره اطلاعات، آن ها را اجاره می کنند.
خوب است بدانید اتریوم مفهوم جدیدی از سازمان خود مختار و مستقل را ارائه داده است. تا پیش از اتریوم ایده آل ترین نوع این مدل سازمان ها، سازمان هایی بودند که توسط مدل های سرمایه داری و تنها توسط چند عضو به عنوان سهام دارهای برجسته اداره می شد. اما بعد از اتریوم DAO ها که مخفف Decentralized Autonomous Organizations به وجود آمدند. در این مدل تمامی اعضا حق رای دارند و اختیارات اعضا از مسائل جزئی مانند بازار هدف تبلیغات تا مسائل بزرگ و پیچیده ای مانند تخصیص بودجه به بخش ها و انتخاب و یا حذف اعضای هیئت مدیره توسط خود اعضا مشخص می شود. البته قدرت اختیارات اعضا در دنیای DAO توسط کد نویسی یک پروژه مشخص می شود اما در نظر داشته باشید گاهی در رای گیری می توان این کد نویسی ها را نیز اصلاح کرد. در نظر داشته باشید که رای گیری ها و تصمیمات اتخاذ شده شامل سه بخش است:
- ارائه پیشنهاد.
- رای گیری برای آن پیشنهاد.
- انجام تغییرات جدید. (اگر رای اکثریت اعضا مثبت باشد.)
تا اینجا با دانستن اطلاعات پایه از اتریوم می توان بیشتر و بهتر از آپدیت اتریوم حرف زد. همان طور که گفته شد اتریوم دو راه را برای مقیاس پذیری خودش ارائه داد: یکی استفاده از POS به جای POW و دیگری استفاده از پروژه های لایه دومی. اجازه دهید ابتدا در مورد زنجیره اصلی اتریوم بحث کنیم و سپس در مورد پروژه های لایه دوم و آینده آن ها بعد از اجرای اتریوم ۲ صحبت خواهیم کرد.
قبل از هر چیزی تفاوت های مهم الگوریتم های pow و pos را باید بدانیم. در الگوریتم pow یک سخت افزار مخصوص (ماینرهای مخصوص استخراج) با استفاده از توان محاسباتی خود (CPU&GPU) شروع به حل معادلات پیچیده ای می کردند تا اثبات کنند که کاری را انجام داده اند و شبکه را برای دریافت پاداش متقاعد کنند. در نتیجه این عمل باعث صرف وقت و هزینه برای تامین انرژی برای نگهداری و راه اندازی این دستگاه ها بود. به بیان ساده معادلات بی اهمیتی با صرف انرژی حل می شد که شبکه حرف یک ماینر را باور کند. اما در الگوریتم POS انرژی بسیار کمتری نیاز است تا شما به یک ولیدیتور (ماینر) تبدیل شوید. تنها وسیله سخت افزاری مورد نیاز یک لپتاپ و یک خط اینترنت می باشد، برای تبدیل شدن به ولیدیتور در اتریوم به ۳۲ اتر نیاز است و سپس این ۳۲ تا اتریوم در یک قرارداد هوشمند قفل می شود و به صورت خودکار و بدون نیاز به ماینرها با مصرف بالا، شما شروع به تولید بلاک می کنید. یک مزیت POS آن است که شما دارایی خود را تبدیل به ارز کرده اید و با رشد آن سود می کنید و همچنین یک بار هزینه می کنید و تبدیل به ولیدیتور می شوید. اما در POW شرکت های بزرگ ماینرسازی، برای کسب سود بیشتر هر چند وقت یک بار یک ماینر جدید روانه بازار می کنند و ماینرهای خیلی قدیمی تر چون توان محاسباتی خیلی کمتری دارند تقریبا از رده خارج می شوند.
یکی دیگر از تفاوت های جالب این دو الگوریتم آن است که در مدل POW به بیان ساده، اجماع به توافق می رسد که چه کسی (ماینر) بنویسد بلاک را و همچنین چه چیزی بنویسد، اما در مورد POS ابتدا اجماع تصمیم می گیرد که چه کسی (ولیدیتور) بلاک را بنویسد و سپس در یک اجماع دیگر یک سری قوانین و مقررات وضع می شود که چه چیزی باید در بلاک نوشته شود. در نتیجه در مدل POS چون این دو لایه از هم جدا شده است، سرعت نوشتن (انجام تراکنش ها) بیشتر است.
اما در انتقال اتریوم از حالت POW به POS سوالات مهمی وجود داشت که آن ها را بیان می کنیم:
- چه اتفاقی برای ماینرها می افتد؟
- اگر ماینرها موافقت نکنند با این انتقال تکلیف چیست؟
- آیا در POS تمرکزگرایی توسط شرکت های بزرگ پدیدار می شود؟
- بعد از اتریوم ۲ کارمزدها کمتر می شود؟
- آپدیت اتریوم ۲ چه تاثیری روی قیمت اتریوم خواهد داشت؟
- گام های اتریوم تا تکمیل شدن اتریوم ۲ کدامند؟
خوب است بدانید همزمان با زنجیره pow اتریوم، یک زنجیره به نام beacon chain که با الگوریتم pos فعالیت می کرد شروع به فعالیت کرد. این زنجیره به موازات با زنجیره pow فعالیت می کرد اما هیچ ارتباطی بین این دو وجود نداشت. این دو زنجیره در آپدیت Merge به یک زنجیره تبدیل شدند و آخرین بلاک با الگوریتم pow تشکیل شد و اتریوم با pow خداحافظی کرد. از این بلاک به بعد ماینرها از کار افتادند زیرا زنجیره تنها بلاک هایی که با استفاده از pos ایجاد شده بود را می پذیرفت. اما آیا ماینرها با این موضوع مخالفت نکردند؟ طی یک اقدام از سوی تیم فنی اتریوم، سختی شبکه به مرور زمان بسیار زیاد شد، تا جایی که برای ماینرها صرفه اقتصادی وجود نداشت. بنابراین ماینرها مجبور شدند که این موضوع را بپذیرند.
یکی از مهم ترین مسائل در این انتقال این بود، حال آن که شبکه جدید اتریوم شروع به فعالیت کرد تکلیف پروژه هایی که روی این شبکه ایجاد شده بودند چیست؟ بنیان گذار اتریوم در پاسخ به این سوال اعلام کرد که قرارداد هوشمند این پروژه ها، کپی و روی شبکه جدید اعمال می شود. نگرانی زمانی به وجود می آمد که بعضی از این پروژه ها بدون یکدیگر ناقص بودند. برای مثال یک پروژه که تجمیع کننده صرافی ها بود، باید به استخرهای صرافی ها متصل می شد و بهترین قیمت را در اختیار کاربر می گذاشت. حال اگر یک صرافی هنوز به زنجیره جدید اضافه نشده بود، پروژه تجمیع کننده با مشکل رو به رو می شد. در نتیجه نوع این انتقال خیلی مهم بود که به صورت یک جا و یا جدا جدا این انتقال صورت گیرد. در زمان نگارش این مقاله انتقال به شبکه pos انجام شده و هیچ گزارشی در مورد اختلال در برنامه های روی شبکه اتریوم گزارش نشده است.
نکته ای نگران کننده در مورد الگوریتم pos آن بود، هر کسی سهم بیشتری (اتریوم بیشتری) داشته باشد، تاثیر بیشتری روی شبکه خواهد داشت. حال اگر شرکت های بزرگ سرمایه گذاری با سرمایه بسیار زیادی که دارند، اگر کنترل شبکه را در اختیار بگیرند، تمرکز گرایی ایجاد نمی شود؟ و یا اگر قانون گذار از این شرکت ها اطلاعات حساب ها را درخواست کند، لو رفتن اطلاعات مفهوم ناشناس بودن در بلاکچین را به خطر نمی اندازد؟ خالق اتریوم در خصوص تمرکز گرایی در شبکه اتریوم اعلام کرد که این موضوع صحت دارد، یعنی ممکن است شرکت های بزرگ نقش تعیین کننده ای را ایفا کنند اما باید توجه کنید که این شرکت ها پلی میان کاربران عادی و بلاکچین ها هستند. برای مثال یک شهروند عادی که اطلاعاتی در مورد فرآیند استیک کردن ندارد، نمی تواند در این بخش سرمایه گذاری کند. اما با وجود شرکت های سرمایه گذاری آن شهروند سرمایه خود را در اختیار این شرکت قرار می دهد و این شرکت سرمایه گذاری آن را روی بخش استیکینگ سرمایه گذاری می کند. در نتیجه در ابتدای کار ما به این شرکت ها نیاز داریم اما سیاست های ما به گونه ای است که توازن در قدرت برقرار شود. همچنین در مورد اطلاعات کاربران آقای بوترین توضیح داد، تدابیری اندیشیده شده که اگر شرکتی (ولیدیتوری) بخواهد اطلاعات را در اختیار قانون گذار قرار دهد، فورا اطلاعات مربوط به آن ولیدیتور حذف شود و به این ترتیب با این موضوع مقابله می شود.
اما آیا بعد از کامل شدن اتریوم ۲ کارمزدها پایین می آید؟ بله ولی نه در حد چشمگیری، زیرا تقاضا برای شبکه اتریوم بسیار بالا است. البته این تقاضا در حال حاظر در کمترین حالت است زیرا اتریوم قصد دارد نقش بانک ها را ایفا کند، پس متوجه هستید با چه حجمی از تراکنش ها رو به رو است. به بیان ساده بعد از اتریوم ۲ نیز همچنان کارمزدها نسبت به پروژه های متمرکزی مانند اسمارت چین بالا خواهد بود. ویتالیک بوترین بارها اعلام کرده که سیستم های متمرکز ارزان تر خواهند بود اما تمام هدف اتریوم تمرکز زدایی است. اما راه حل چیست؟ استفاده از پروژه های لایه دومی، که در بخش مربوط به خود به آن می پردازیم.
در ادامه قصد داریم تاثیر قیمتی این آپدیت را بررسی کنیم. خوب است بدانید در گذشته ۹۰% اتریوم های تولید شده به ماینرهای شبکه pow اختصاص داشت و ۱۰% از آن به کسانی که روی شبکه pos ولیدیتور شده اند. اما بعد از آپدیت مرج ۱۰۰% اتریوم های تولیدی و فی تراکنش ها نیز به استیکرها می رسد. در نتیجه استخرهای بزرگ استخراج که با فروش ناگهانی باعث ریزش بازار می شدند از میان رفتند، و از آن جا که در شبکه pos ولیدیتور شدن راحت تر و ارزان تر است تعداد بیشتری بازیگر تاثیر گذار وجود خواهد داشت، در نتیجه ثبات قیمتی وجود خواهد داشت. همچنین دیگر نیاز نیست ماینرها اتریوم های خود را بفروشند تا تجهیزات جدیدی خریداری کنند و یا هزینه نگهداری تجهیزات سخت افزاری خود را پرداخت کنند. در نتیجه فشار فروش روی اتریوم کمتر می شود. مهم ترین اتفاق برای قیمت اتریوم از آپدیت مرج رخ داد، به این ترتیب نرخ تولید اتریوم از ۴% در سال به ۰.۴% در سال کاهش پیدا کرد و همچنین در تولید هر بلاک مقدار کمی اتریوم سوزانده خواهد شد که خاصیت ضد تورمی برای اتر خواهد داشت. به بیان ساده از یک طرف فشار فروش روی اتریوم کمتر شده و از طرفی نرخ تولید نیز کاهش پیدا کرده که قطعا در بلند مدت روی قیمت اتر تاثیر گذار خواهد بود.
قبل از بررسی گام های مهم اتریوم ۲ خوب است بدانید که در زمان نگارش این مقاله تنها آپدیت مرج انجام شده است. همچنین خالق اتریوم در یک مصاحبه ای بازه زمانی اجرایی شدن این پنج آپدیت را ۵ تا ۶ سال، البته اگر مشکلی پیش نیاید اعلام کرده است.
- Merge
در این آپدیت آخرین بلاک pow تولید شد و رسما شبکه اتریوم به pos انتقال یافت. همچنین به جز این هارد فورک، یک هارد فورک دیگر به نام post-merge نیز انجام شد که طی آن فرآیند آزاد سازی اتریوم های قفل شده در شبکه اتریوم انجام شد. خوب است بدانید این آزاد سازی به یک باره نبوده، به بیان ساده تمامی درخواست ها ثبت شده و یک صف برداشت تشکیل می شود و به مرور دارایی کاربران آزاد می شود.
- Surge
در این آپدیت تغییرات روی مقیاس پذیری شبکه اتریوم انجام خواهد شد. این تغییرات با استفاده از شاردینگ انجام می شود، طبق برنامه ریزی انجام شده اتریوم دارای ۶۴ شارد خواهد بود.
“شاردینگ: شاردینگ در دیتا به معنی بخش بخش کردن اطلاعات و سپس پردازش آن است. همچنین از هر بخش چندین کپی تولید می شود که دسترسی به اطلاعات راحت تر و بهتر باشد. با استفاده از شاردینگ سرعت پردازش اطلاعات بیشتر می شود.”
در نظر داشته باشید یکی از مزیت های شاردینگ این است که دیگر ولیدیتورها نیاز نیست کل اطلاعات گذشته بلاکچین را دانلود کنند (این کار چند روز طول می کشد) و تنها اطلاعات مربوط به شاردی که در آن فعالیت می کنند را باید دانلود کنند.
- Verge
تا پیش از این اتریوم برای ذخیره اطلاعات از درخت مرکل (Merkle Tree) استفاده می کرده است. در این مدل اطلاعات به شما داده می شود، بدون آن که جزئیات را در اختیار شما قرار دهند. به بیان ساده شما با دیدن یک میوه سیب، متوجه وجود درخت سیب می شوید بدون آن که خود درخت و یا مکانی که آن درخت در آن است اطلاع داشته باشید. اما بعد از آپدیت ورج، اتریوم به جای استفاده از مرکل تری از مفهوم جدید Verkle tree استفاده خواهد کرد. به بیان ساده بعد از اجرای این آپدیت، به قدری حجم اطلاعات سبک می شود که شما می توانید با گوشی همراه یک نود راه اندازی کنید و به بخشی از شبکه تبدیل شوید. ویتالیک این آپدیت را جهش بزرگی در تمرکز زدایی می داند.
- Purge
به بیان ساده در این آپدیت، اطلاعات غیر ضروری حذف می شود. به این ترتیب یک تاریخ انقضا یک ساله برای تاریخچه بلاکچین در نظر گرفته می شود و بعد از آن تاریخچه پاک می شود. اما مگر شعار بلاکچین ها ثبت اطلاعات به صورت شفاف برای تمام عمر نبود؟ تا پیش از آپدیت پرج بزرگترین مشکل مقیاس پذیری بود که روی آن کار می شد. اما بعد از آن مشکل بزرگ آن است که اطلاعات تراکنش ها را کجا باید ذخیره کرد. البته که شاردینگ تا حدودی می تواند این مشکل را بهبود ببخشد اما در نهایت به پروژه های لایه دومی برای ذخیره اطلاعات نیاز است. خالق اتریوم به وضوح از نقش پر رنگ پروژه هایی که در ذخیره اطلاعات فعالیت می کند صحبت کرد و نام پروژه گراف را نیز قید کرد.
- Splurge
در این بخش شاردینگ در امنیت رخ خواهد داد. به این ترتیب لایه اجماع و لایه تراکنش از یکدیگر جدا شده و این بخش بخش شدن لایه های ذخیره سازی، اجماع، تراکنش نشان دهنده بزرگتر شدن اکوسیستم اتریوم دارد. همچنین آقای بوترین از نقش مهم پروژه های ZKp در این بخش حرف زد و امنیت پروژه های لایه دوم و همچنین ذخیره اطلاعات را با استفاده از گواه اثبات دانش صفر zkp امکان پذیر دانست.
چرا پروژه های لایه دومی اتریوم بسیار با اهمیت هستند؟!
با ترافیک سنگین تراکنش ها روی شبکه اتریوم، ۴ راه حل توسط تیم فنی اتریوم ارائه شد:
- اتریوم ۲_ مقیاس پذیر کردن لایه اول اتریوم با استفاده از POS.
- لایه دومی ها_ یک لایه جدید روی لایه اصلی اتریوم ایجاد می شود و تراکنش ها روی آن انجام می شود.
- چنل ها_ در این روش با استفاده از فرآیند چند امضاء و یا هر روش مشابه دیگری یک کانال ارتباطی بین دو طرف ایجاد می شود که تبادل با استفاده از آن امکان پذیر است و بعد از اتمام کار، آن کانال بسته می شود.
- پلاسما ها_ ایده این روش را شخصا خود آقای بوترین داده است. روش کار به این ترتیب است که یک زنجیر مادر وجود دارد و به دور آن چندین زنجیره بچه، که زنجیره مادر ارتباط بین زنجیره های کوچک را حفظ می کند.
در این بخش به اهمیت پروژه های لایه دومی می پردازیم. اجازه دهید کار را با یک پرسش مهم شروع کنیم، بعد از اتریوم ۲ آیا نیازی به پروژه های لایه دوم هست؟
همان طور که پیش از این گفته شد به پروژه های لایه دومی بعد از اجرای اتریوم ۲ باز هم نیاز است. زیرا حجم تراکنش های اتریوم و درخواست برای این شبکه بسیار بالا می باشد. البته این در حالی است که اتریوم هنوز در سیستم مالی جایگزین بانک ها نشده است، توجه کنید در این صورت چه حجم سنگینی از تراکنش ها را باید پردازش کند. در نتیجه لایه دومی ها همیشه برای بهبود عملکرد شبکه اتریوم نیاز هستند.
همچنین پروژه های لایه دومی با ذخیره کردن غیرمتمرکز اطلاعات شبکه، هم باعث بهبود عملکرد شبکه و هم باعث حفظ و ذخیره اطلاعات شبکه اتریوم به صورت ایمن می شوند. به این ترتیب دست قانون گذار از اطلاعات شبکه دور می ماند. به بیان ساده اتریوم به پروژه های لایه دومی برای ارائه سرویس بهتر در زمان کمتر و با هزینه مقرون به صرفه تر نیاز دارد.
خوب است بدانید خود اتریوم بود که ابتدا ایده پروژه های لایه دومی و حتی لایه سومی ها را در آینده داده و از طرفی از ابتدا عنوان کرده بودند که اتریوم از POW به POS تبدیل خواهد شد. همچنین آقای بوترین بسیار خوب از اهمیت پروژه های لایه دومی آگاه است به همین دلیل از مفهوم ورکل تری و اثبات دانش صفر در لایه دوم استفاده کرده است.
به نظر می رسد پروژه های لایه دومی رول آپ ها، جایگاه ویژگی در بین پروژه های لایه دومی داشته باشند. رول آپ ها دو نوع optimistic rollup و Zero-Knowledge Rollup می باشند. در optimistic تراکنش ها با یک المان ساده و با دیدگاه خوش بینانه بررسی می شود و سپس تراکنش های بررسی شده اصطلاحا مانند یک برگه لوله شده و به لایه یک برای ثبت روی شبکه اصلی اتریوم می فرستند اما اگر خطایی در تراکنشی رخ داد، آن را به بالا می فرستند و فرد خاطی را جریمه می کنند. همچنین در Zero-Knowledge، تراکنش ها بسیار سخت بررسی و تایید می شود و سپس تراکنش ها را لوله شده به لایه پایین تر می فرستند. به نظر می رسد با اجرای آپدیت کامل اتریوم ۲ بین پروژه های لایه دومی که روی اتریوم فعالیت می کنند ارتباط برقرار می شود و تمامی این پروژه ها با هماهنگی یکدیگر فعالیت خواهند کرد.
همچنین یکی دیگر از مزیت های مهم لایه دومی ها در بخش nft ها می باشد. به این ترتیب شما می توانید nft خود را در لایه دوم که کارمزد پایین تری دارد ایجاد کنید و در لایه اول بفروشید.
آیا اتریوم استخراج می شود؟
خیر، در حال حاضر امکان استخراج اتریوم (ETH) وجود ندارد. در سپتامبر ۲۰۲۲، شبکه اتریوم با بهروزرسانی موسوم به «مرج» (The Merge)، مکانیزم اجماع خود را از اثبات کار (Proof of Work – PoW) به اثبات سهام (Proof of Stake – PoS) تغییر داد. با این تغییر، فرآیند استخراج که نیازمند مصرف بالای انرژی و تجهیزات تخصصی بود، متوقف شد و جای خود را به فرآیند «استیکینگ» (Staking) داد.
در مکانیزم اثبات سهام، کاربران میتوانند با قفل کردن مقدار مشخصی از اترهای خود در شبکه، به تأیید تراکنشها و امنیت شبکه کمک کنند و در ازای آن پاداش دریافت نمایند. این روش بهطور قابل توجهی مصرف انرژی را کاهش داده و مقیاسپذیری شبکه را بهبود بخشیده است.
بنابراین، اگر به دنبال کسب درآمد از طریق مشارکت در شبکه اتریوم هستید، میتوانید به جای استخراج، در فرآیند استیکینگ شرکت کنید. برای این منظور، نیاز به حداقل ۳۲ اتر دارید تا بهعنوان یک اعتبارسنج (Validator) در شبکه فعالیت کنید. همچنین، میتوانید از طریق استخرهای استیکینگ (Staking Pools) با مقادیر کمتر نیز در این فرآیند مشارکت نمایید.
سوالات متداول
-
اتریوم چیست؟
اتریوم یک پلتفرم بلاکچین متنباز و غیرمتمرکز است که امکان ایجاد و اجرای قراردادهای هوشمند و برنامههای غیرمتمرکز (DApps) را فراهم میکند. ارز دیجیتال بومی این شبکه، اتر (ETH) نام دارد.
-
چه کسی اتریوم را ایجاد کرد؟
اتریوم در سال ۲۰۱۵ توسط ویتالیک بوترین و تیمی از توسعهدهندگان از جمله گاوین وود و جوزف لوبین راهاندازی شد.
-
تفاوت اتریوم با بیتکوین چیست؟
بیتکوین بهعنوان یک سیستم پولی غیرمتمرکز برای انتقال ارزش طراحی شده است، در حالی که اتریوم علاوه بر انتقال ارزش، بستری برای توسعه قراردادهای هوشمند و برنامههای غیرمتمرکز ارائه میدهد.
-
قرارداد هوشمند چیست؟
قرارداد هوشمند برنامهای است که بر بستر بلاکچین اجرا میشود و بهصورت خودکار شرایط و مفاد یک توافقنامه را پیادهسازی میکند، بدون نیاز به واسطهها.
-
آیا میتوان اتریوم را استخراج کرد؟
خیر، پس از بهروزرسانی «مرج» در سپتامبر ۲۰۲۲، اتریوم از مکانیزم اثبات کار (PoW) به اثبات سهام (PoS) منتقل شد و استخراج متوقف گردید. اکنون کاربران میتوانند با استیکینگ (Staking) در شبکه مشارکت کنند.
-
استیکینگ اتریوم چیست؟
استیکینگ فرآیندی است که در آن کاربران با قفل کردن مقدار مشخصی از اترهای خود در شبکه، به تأیید تراکنشها و امنیت شبکه کمک میکنند و در ازای آن پاداش دریافت مینمایند.
-
چگونه میتوان اتریوم خریداری کرد؟
برای خرید اتریوم میتوانید از صرافیهای معتبر ارز دیجیتال استفاده کنید. پس از ثبتنام و احراز هویت، میتوانید با واریز وجه، اتر خریداری کرده و در کیف پول دیجیتال خود نگهداری کنید.
-
کیف پولهای مناسب برای نگهداری اتریوم کداماند؟
کیف پولهای نرمافزاری مانند متامسک (MetaMask)، تراست والت (Trust Wallet) و مایاترولت (MyEtherWallet) و کیف پولهای سختافزاری مانند لجر (Ledger) و ترزور (Trezor) از اتریوم پشتیبانی میکنند.
-
کاربردهای اتریوم چیست؟
اتریوم در حوزههای مختلفی مانند امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، توکنهای غیرمثلی (NFT)، بازیهای بلاکچینی و برنامههای غیرمتمرکز کاربرد دارد.
-
آینده اتریوم چگونه پیشبینی میشود؟
با توجه به بهروزرسانیهای مداوم و افزایش پذیرش در صنایع مختلف، انتظار میرود اتریوم بهعنوان یکی از پلتفرمهای پیشرو در حوزه بلاکچین به رشد خود ادامه دهد.
سخن پایانی
اتریوم با ارائه قابلیتهای منحصربهفرد و بهروزرسانیهای مستمر، نقش مهمی در تحول دنیای دیجیتال و فناوری بلاکچین ایفا میکند. با توجه به پذیرش گسترده و کاربردهای متنوع آن در حوزههای مختلف، انتظار میرود اتریوم همچنان بهعنوان یکی از پیشروان این صنعت به رشد و توسعه خود ادامه دهد.
ممنون که تا پایان مقاله”ارز دیجیتال اتریوم چیست؟“همراه ما بودید.
بیشتر بخوانید:
نظرات کاربران