تفاوت فارکس با بورس ایران چیست؟

تفاوت فارکس با بورس ایران چیست؟، بازارهای مالی، به ویژه بازارهای فارکس و بورس، از جمله مهم‌ترین و پرطرفدارترین فضاها برای سرمایه‌گذاری و معاملات در جهان هستند. با توجه به ویژگی‌های منحصر به‌فرد هر یک از این بازارها، انتخاب مناسب بین آن‌ها می‌تواند تأثیر زیادی بر روی استراتژی سرمایه‌گذاری و سودآوری فرد داشته باشد. بازار فارکس (Foreign Exchange) به‌عنوان بزرگ‌ترین بازار مالی دنیا، با حجم معاملاتی بیش از ۶ تریلیون دلار در روز، و بازار بورس ایران که بیشتر بر اساس سهام شرکت‌ها و اوراق بهادار داخلی فعالیت می‌کند، هر یک دارای ویژگی‌های خاص خود هستند که می‌تواند جذابیت خاصی برای سرمایه‌گذاران مختلف ایجاد کند.

در این مقاله، به‌طور جامع به مقایسه بازار فارکس و بورس ایران پرداخته‌ایم و تفاوت‌ها، مزایا و معایب هرکدام را بررسی کرده‌ایم. از جمله مهم‌ترین تفاوت‌ها می‌توان به ساعات معاملات، حجم و نقدینگی بازار، نوع دارایی‌های قابل معامله، استفاده از اهرم و همچنین میزان نظارت و مقررات بازار اشاره کرد. هدف از این مقاله، آشنایی بیشتر با این دو بازار و کمک به تصمیم‌گیری صحیح برای افرادی است که به‌دنبال ورود به این بازارها هستند.

تفاوت فارکس با بورس ایران چیست؟

بازار فارکس و بورس ایران هر دو جزو مهم‌ترین بازارهای مالی جهان و کشور هستند، اما ویژگی‌های خاصی دارند که آنها را از یکدیگر متمایز می‌کند. این تفاوت‌ها می‌تواند برای کسانی که به‌دنبال سرمایه‌گذاری در این بازارها هستند، اهمیت زیادی داشته باشد. در ادامه، به توضیح تفاوت‌های اصلی بین این دو بازار می‌پردازیم.

• نوع دارایی معامله‌ای

در بازار فارکس، معامله‌گران جفت ارزها را خرید و فروش می‌کنند. به‌عبارت دیگر، شما در این بازار با تبدیل ارزهای مختلف به یکدیگر مانند دلار/یورو یا دلار/ین، به دنبال کسب سود از تغییرات نرخ ارزها هستید. به این معنی که شما مستقیماً مالک هیچ‌کدام از ارزها نمی‌شوید، بلکه به‌صورت مجازی اقدام به معامله می‌کنید.

اما در بورس ایران، معاملات بر اساس سهام شرکت‌ها و اوراق بهادار مختلف انجام می‌شود. به‌طور مثال، شما می‌توانید سهام یک شرکت خاص را خریداری کنید و به‌عنوان یک سهام‌دار در آن شرکت شریک شوید. در این بازار، شما در واقع مالک بخشی از شرکت خواهید بود و می‌توانید از سود و زیان آن شرکت بهره‌مند شوید.

•  ساعات معاملات

بازار فارکس به‌طور ۲۴ ساعته و ۵ روز در هفته فعال است. این به این معنی است که شما می‌توانید در هر زمان از شبانه‌روز، بسته به شرایط بازار و فرصت‌های مناسب، اقدام به خرید و فروش کنید. ساعات معاملات فارکس به دلیل جهانی بودن این بازار و وابستگی آن به ساعات کاری کشورهای مختلف، همواره فعال است.

در مقابل، بازار بورس ایران تنها در ساعات مشخصی از روز و در روزهای کاری (شنبه تا چهارشنبه) فعال است. ساعات معاملات بورس ایران معمولاً از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۲:۳۰ است، و این زمان محدودیت‌هایی را برای معامله‌گران ایجاد می‌کند. همچنین در ایام تعطیلات رسمی کشور، بازار بورس بسته است.

• پلتفرم‌های معاملاتی و نرم‌افزارها

برای انجام معاملات در بازار فارکس، معمولاً از پلتفرم‌های تخصصی مانند MetaTrader 4/5 یا TradingView استفاده می‌شود. این پلتفرم‌ها ابزارهایی برای تحلیل تکنیکال، بررسی نمودارها، انجام معاملات و مدیریت حساب‌های تجاری را ارائه می‌دهند. این نرم‌افزارها معمولاً بین‌المللی و دسترسی به اطلاعات بازار فارکس را به‌صورت لحظه‌ای فراهم می‌کنند.

در بازار بورس ایران، از سامانه‌های معاملاتی آنلاین مانند TSE (بورس تهران) و کارگزاری‌های مختلف برای خرید و فروش سهام و اوراق بهادار استفاده می‌شود. این سامانه‌ها بیشتر برای انجام معاملات سهام، اوراق مشارکت و دیگر اوراق بهادار داخلی طراحی شده‌اند و ابزارهایی برای تحلیل بورس ایران در اختیار کاربران قرار می‌دهند.

• حجم معاملات و نقدینگی

حجم معاملات و نقدینگی در بازار فارکس بسیار بیشتر از بورس ایران است. بازار فارکس به‌عنوان بزرگ‌ترین بازار مالی جهان، روزانه بیش از ۶ تریلیون دلار معامله می‌شود. این بازار به‌دلیل نقدینگی بالای خود، برای معامله‌گران حرفه‌ای جذاب است و امکان ورود و خروج سریع به بازار بدون تأثیر قابل‌توجه بر قیمت‌ها را فراهم می‌کند.

در مقابل، حجم معاملات در بورس ایران به‌مراتب کمتر از بازار فارکس است. این بازار بیشتر به‌طور محلی و بر اساس عرضه و تقاضای داخلی تنظیم می‌شود. این موضوع باعث می‌شود که نقدینگی در بورس ایران محدودتر از بازار فارکس باشد و معامله‌گران ممکن است با مشکلاتی مانند تأخیر در معاملات یا قیمت‌گذاری کمتر دقیق مواجه شوند.

•  انواع تحلیل‌های مورد استفاده

در بازار فارکس، تحلیل‌های تکنیکال و بنیادی به‌طور گسترده‌ای برای پیش‌بینی حرکت قیمت‌ها استفاده می‌شود. تحلیل تکنیکال به بررسی نمودارهای قیمتی، الگوها، اندیکاتورها و سایر ابزارهای فنی می‌پردازد. در حالی که تحلیل بنیادی در فارکس بیشتر بر روی داده‌های اقتصادی مانند نرخ بهره، تورم و سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی متمرکز است.

در بورس ایران، تحلیل بنیادی نیز به‌صورت گسترده‌ای استفاده می‌شود، اما تحلیل تکنیکال نیز طرفداران زیادی دارد. در تحلیل بنیادی بورس ایران، بیشتر به بررسی عملکرد شرکت‌ها، درآمدها، هزینه‌ها و چشم‌انداز اقتصادی آنها پرداخته می‌شود. در این بازار، تأثیر اخبار اقتصادی کشور و تصمیمات دولت نیز به‌شدت بر روی قیمت سهام و اوراق بهادار تأثیرگذار است.

•  اهرم یا لوریج (Leverage)

یکی از ویژگی‌های برجسته بازار فارکس، امکان استفاده از اهرم است. اهرم به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که با سرمایه‌ای کمتر از آنچه که واقعاً در اختیار دارند، حجم بیشتری از معاملات را انجام دهند. به این معنی که با استفاده از لوریج، معامله‌گر می‌تواند سود یا زیان خود را چندین برابر کند.

در بورس ایران، استفاده از اهرم به‌صورت محدود وجود دارد و برخی از کارگزاری‌ها امکان دریافت اعتبار برای خرید سهام را فراهم می‌کنند، اما نسبت به بازار فارکس، استفاده از لوریج در بورس ایران به‌صورت گسترده و رایج نیست.

•  مقررات و نظارت

بازار بورس ایران تحت نظارت و مقررات دقیق سازمان بورس و اوراق بهادار قرار دارد. این سازمان به‌طور مستمر بر فعالیت‌های بورس نظارت کرده و قوانین و مقررات سختگیرانه‌ای را برای حفاظت از حقوق سرمایه‌گذاران و جلوگیری از تقلب و دستکاری قیمت‌ها وضع می‌کند.

در مقابل، بازار فارکس بیشتر به‌عنوان یک بازار خارج از بورس (OTC) شناخته می‌شود. این بازار به‌طور رسمی تحت نظارت یک نهاد خاص قرار ندارد و قوانین آن به‌طور کلی بر اساس کشورهایی است که در آن فعالیت می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود که بازار فارکس کمتر تحت نظارت و مقررات دولتی باشد و معاملات آن از آزادی بیشتری برخوردار باشد.

• سرمایه‌گذاری و مالکیت

در بورس ایران، هنگامی که شما سهام یک شرکت را خریداری می‌کنید، در واقع مالک بخشی از آن شرکت خواهید شد. به عبارت دیگر، شما در سود و زیان شرکت شریک هستید و می‌توانید از حقوقی چون دریافت سود نقدی (دیویدند) و حق رأی در مجامع عمومی برخوردار شوید.

در بازار فارکس، شما هیچ‌گونه مالکیتی در ارزهایی که معامله می‌کنید نخواهید داشت. شما صرفاً از تغییرات قیمت‌ها برای کسب سود استفاده می‌کنید و هیچ‌گونه حقی بر روی ارزهایی که خرید و فروش می‌کنید ندارید.

مزایای بازار فارکس نسبت به بورس ایران

بازار فارکس به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و پویاترین بازارهای مالی جهان، ویژگی‌های خاص خود را دارد که بسیاری از معامله‌گران را به خود جذب می‌کند. این بازار از مزایای زیادی برخوردار است که آن را از بازار بورس ایران متمایز می‌کند. در این بخش به بررسی برخی از این مزایا خواهیم پرداخت.

• امکان معامله ۲۴ ساعته

یکی از مزایای اصلی بازار فارکس نسبت به بورس ایران، امکان انجام معاملات در هر ساعت از شبانه‌روز است. بازار فارکس در طول هفته، به‌طور ۲۴ ساعته فعال است، که این ویژگی به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که در هر زمان از شبانه‌روز اقدام به خرید و فروش ارزها کنند. این ویژگی برای افرادی که در مناطق زمانی مختلف جهان زندگی می‌کنند، بسیار کاربردی است و به آنها اجازه می‌دهد که در هر زمان که فرصت مناسب پیش آمد، وارد بازار شوند.

در حالی که در بورس ایران، ساعات معاملاتی محدود به ساعت کاری است و تنها در روزهای کاری (شنبه تا چهارشنبه) می‌توان خرید و فروش انجام داد. این محدودیت زمانی ممکن است برای برخی از معامله‌گران که به دنبال انعطاف‌پذیری بیشتری هستند، مشکل‌ساز باشد.

• حجم معاملات و نقدینگی بالا

بازار فارکس به دلیل حجم بالای معاملات، یکی از بازارهای با نقدینگی بسیار زیاد است. روزانه بیش از ۶ تریلیون دلار در این بازار معامله می‌شود که آن را از نظر نقدینگی در مقایسه با بازارهای دیگر در سطح بی‌نظیری قرار می‌دهد. این حجم عظیم معاملات به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که به‌راحتی وارد و خارج شوند، بدون اینکه تأثیر زیادی بر روی قیمت‌ها بگذارند.

در مقابل، بازار بورس ایران با حجم معاملات کمتر و نقدینگی محدودتر روبه‌رو است. این محدودیت‌ها باعث می‌شود که نقدشوندگی در بورس ایران کمتر از بازار فارکس باشد و ممکن است برای سرمایه‌گذاران دشوار باشد که در زمان نیاز، بدون تأثیر بر قیمت‌ها اقدام به خرید و فروش کنند.

• امکان استفاده از اهرم (Leverage)

یکی دیگر از ویژگی‌های جذاب بازار فارکس، امکان استفاده از اهرم است. در بازار فارکس، معامله‌گران می‌توانند با استفاده از اهرم، حجم معاملات خود را چند برابر کنند. به این معنا که با سرمایه کمتر، امکان معامله به میزان بیشتری را دارند. به‌عنوان مثال، اگر یک معامله‌گر از لوریج ۱:۵۰ استفاده کند، می‌تواند به‌جای معامله با ۱۰۰۰ دلار، با ۵۰ هزار دلار وارد بازار شود.

این ویژگی برای کسانی که به دنبال بازدهی سریع هستند بسیار جذاب است، اما در عین حال ریسک بالایی نیز دارد. در بورس ایران، استفاده از لوریج به اندازه بازار فارکس رایج نیست و اکثر معاملات بدون اهرم انجام می‌شود. به همین دلیل، این ویژگی برای کسانی که خواهان ریسک بالاتر و بازدهی سریع‌تر هستند، در فارکس بیشتر جلب توجه می‌کند.

• معاملات دو سویه

بازار فارکس به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که هم از افزایش قیمت‌ها و هم از کاهش آنها سود ببرند. به عبارت دیگر، در فارکس می‌توان هم با خرید و هم با فروش در بازار، درآمد کسب کرد. این ویژگی در شرایطی که بازار روند خاصی ندارد یا دچار نوسانات شدید است، می‌تواند به معامله‌گران فرصت‌های بیشتری برای کسب سود بدهد.

در بورس ایران، این امکان محدود است زیرا در اکثر مواقع فقط می‌توان از خرید سهام و افزایش قیمت آن سود برد. در نتیجه، در بورس ایران تنها زمانی می‌توان سود کرد که قیمت سهام در حال افزایش باشد، در حالی که در فارکس این امکان وجود دارد که حتی در شرایط نزولی بازار نیز سود کرد.

• تنوع بازار و دارایی‌های معاملاتی

بازار فارکس شامل انواع مختلفی از ارزها و جفت‌ارزها است که معامله‌گران می‌توانند از بین آنها انتخاب کنند. این تنوع در انتخاب دارایی‌ها به معامله‌گران این فرصت را می‌دهد که در برابر تغییرات جهانی ارزها، سبد معاملاتی متنوعی ایجاد کنند و ریسک خود را توزیع کنند. علاوه بر این، بازار فارکس شامل ارزهای کشورهای مختلف با ویژگی‌های اقتصادی خاص خود است که این تنوع برای کسانی که به دنبال تحلیل‌های اقتصادی و جهانی هستند، جذاب است.

در بورس ایران، تنها اوراق بهادار داخلی مانند سهام شرکت‌ها و اوراق مشارکت مورد معامله قرار می‌گیرد. این محدودیت در تنوع دارایی‌ها ممکن است برای برخی از معامله‌گران که به دنبال گستره وسیع‌تری از بازار هستند، کمبود باشد.

مقایسه مزایای و معایب بازار بورس ایران و فارکس در جدول

در نهایت، مقایسه بازار فارکس و بورس ایران نشان می‌دهد که هرکدام از این بازارها ویژگی‌های خاص خود را دارند که می‌تواند برای دسته‌های مختلفی از سرمایه‌گذاران و معامله‌گران جذاب باشد. کسانی که به دنبال بازار جهانی با نقدینگی بالا و فرصت‌های معاملاتی بیشتر هستند، معمولاً به سمت فارکس می‌روند. در مقابل، افرادی که تمایل به سرمایه‌گذاری بلندمدت و تجزیه و تحلیل دقیق‌تر شرکت‌ها دارند، ممکن است بازار بورس ایران را ترجیح دهند.

پرسش‌های متداول

• چه تفاوت‌هایی بین بازار فارکس و بورس ایران وجود دارد؟

بازار فارکس و بورس ایران از نظر نوع دارایی‌های معاملاتی، ساعات معاملات، حجم معاملات، و نظارت‌های قانونی تفاوت‌های زیادی دارند. در بازار فارکس، شما جفت ارزها را معامله می‌کنید و معاملات ۲۴ ساعته و هفت روز هفته فعال است. در حالی که بورس ایران تنها در ساعات کاری و روزهای خاص قابل دسترسی است و معاملات آن به خرید و فروش سهام و اوراق بهادار داخلی محدود می‌شود.

• آیا در بازار فارکس می‌توان از تغییرات قیمت‌ها در هر دو جهت (صعودی و نزولی) سود کرد؟

بله، یکی از مزایای مهم بازار فارکس این است که شما می‌توانید هم از افزایش قیمت‌ها و هم از کاهش قیمت‌ها سود کنید. این بازار امکان معاملات دو سویه (long و short) را فراهم می‌کند، به این معنی که حتی در زمانی که بازار در حال افت است، می‌توانید از کاهش قیمت‌ها سود ببرید.

•  آیا استفاده از اهرم (Leverage) در بازار بورس ایران امکان‌پذیر است؟

در بورس ایران، استفاده از اهرم (لوریج) به‌طور گسترده امکان‌پذیر نیست. برخلاف بازار فارکس که معامله‌گران می‌توانند از اهرم‌های بالایی استفاده کنند، در بورس ایران این ویژگی بیشتر محدود به برخی از معاملات و بدون اهرم‌های بزرگ است. به‌طور کلی، استفاده از اهرم در بورس ایران کمتر رایج و محدود است.

ممنون كه تا پايان مقاله “تفاوت فارکس با بورس ایران چیست؟” همراه ما بوديد.

بیشتر بخوانید: